Tussen het publiek zitten en een praatje maken met anderen vind ik, introvert, vele malen enger dan op het podium staan voor een publiek. Bij de eerste situatie heb ik te veel mogelijkheden. Moet ik iets zeggen? Tegen wie? Wat? En na de vragen komen de angstige gedachten zoals dat ik vast niet uit mijn woorden kom of iets stoms zeg.
Op het podium daarentegen heb ik houvast. Vroeger deed ik mee aan voorleeswedstrijden en balletvoorstellingen. Later droeg ik wel eens gedichten voor of gaf ik gastlessen over o.a. autisme en herstel. Dan heb ik vooral last van overprikkeling en minder van angst.
Gedrag versus karakter
Het zou aan de buitenkant kunnen lijken dat ik extravert ben als ik op een podium sta, helemaal als ik over een onderwerp praat waar ik veel over weet. Dan heb ik wel praatjes. En als ik met mensen afspreek, kan ik soms best vrolijk en druk zijn. Toch zie ik dat meer als ‘gedrag’ wat ik af en toe heb en niet als mijn karakter.
Ik beschouw mezelf namelijk als een introvert. Als kind was ik verlegen en kon ik me niet goed uiten. Als puber zat ik voor mijn gevoel op slot. Inmiddels heb ik minder sociale angst, waardoor de introversie niet meer alleen maar een last is. Het hoort gewoon bij mij en ik houd er rekening mee.
Mijn kenmerken van introversie
- Ik heb veel tijd alleen nodig om op te laden, want onder de mensen zijn kost energie, ook al is het contact plezierig.
- Voor prikkels, zoals geluid en aanraking, ben ik erg gevoelig.
- Ik ben een echte ‘over’denker. In actie komen duurt even en soms heb ik iemand anders nodig om mij tot actie aan te zetten. Bellen is mede hierom lastig.
- Voor mij geen verassingen a.u.b. zodat ik me (mentaal) kan voorbereiden.
Introvert of autistisch?
Maar goed, zijn deze introversiekenmerken niet net zo goed kenmerken van autisme? Bij mij wel, omdat ik zowel introvert als autistisch ben. Het onderscheid is niet heel duidelijk. Je kan natuurlijk ook een extraverte autist zijn. Of je bent niet autistisch en extravert of introvert. Of je bent ambivert en zit tussen introvert en extravert in. En als HSP-er kan je ook zowel introvert als extravert zijn. Ingewikkeld hoor!
In het boek ‘Ik moet nog even kijken of ik kan‘ geeft introvert Liesbeth Smit helaas maar een erg summiere vergelijking van introversie met autisme: ‘Hoewel het zeer aannemelijk is dat iemand met een vorm van autisme ook introverte trekken heeft, hoeft het andersom absoluut niet het geval te zijn. Introversie is een algemene persoonlijkheidsvorm en een eigenschap, autisme is een beperkende ontwikkelingsstoornis waar verschillende soms klinische verschijningsvormen onder vallen.‘ In de rest van het boek valt het woord ‘autisme’ niet meer.
Dit is natuurlijk achterhaald als je autisme niet ziet als ontwikkelingsstoornis, maar als een andere manier van zijn; een andere neurodiversiteit hebben dan de gemiddelde mens. Ik zie autisme grofweg als hoe je als persoon bent, hoe je brein werkt. Net als iedereen heb je ook een persoonlijkheid met karaktertrekken, zoals introversie of extraversie. Autisme is breder dan je karakter. En onder autisme kunnen zowel kwaliteiten vallen als lastige aspecten.
Introvert, wat is goed voor jou persoonlijk?
Het is vooral handig om te weten hoe het bij jou van binnen zit, zodat je je leven daarop aan kan passen. In de pubertijd doe je vaak wat hoort en doe je anderen na, maar dan kan je voorbij gaan aan je eigen grenzen. Zeker omdat op die leeftijd extraverte eigenschappen zoals een vlotte babbel hebben, worden gewaardeerd. (Maar goed, je leert ook veel over jezelf als je dingen doet die niet bij jou horen.)
Nu, als tweeëndertigjarige, probeer ik rekening te houden met mijn gevoeligheid voor prikkels, mijn behoefte aan alleen zijn, mijn behoefte aan leren en diepgang. Dat betekent onder andere dat ik tegen veel dingen ‘nee’ moet zeggen (maar niet altijd!). En omdat delen middels praten voor mij lastig is, schrijf ik het op, want de behoefte om te delen is er ook bij mij.
Hoe kijk jij naar autisme v.s. introversie?
Jan Jaap
Ik ben altijd introvert geweest, in combinatie met autisme. Kan het me eigenlijk ook moeilijk anders voorstellen…
Ik ben ook een soort van ‘mensenschuw’ – of dit een sociale fobie genoemd moet worden of meer een kenmerk van mijn autisme, weet ik niet.
Praten met anderen in een gezelschap vind ik heel moeilijk, behalve wanneer de groep klein is en ik in een vertrouwde omgeving ben, bijvoorbeeld in mijn eigen huis en ik op mijn eigen plekkie zit. Maar op zondag in de kerk een praatje beginnen met de kerkganger naast me, doe ik echt veel liever niet, ik hou liever een paar lege stoelen naast me, dat schept afstand en daarmee veiligheid.
Omgang met extraverte mensen vind ik vaak een bezoeking. Ik raak gauw overprikkeld van ze en ze verstoren mijn gedachtegangen met hun vragen en opmerkingen. Kies alsjeblieft een ander slachtoffer, denk ik dan. Laat mij alleen in mijn eigen wereld.
steven marien (@marien_steven)
Ik heb eigenlijk nooit iemand na gedaan. Ik heb nog steeds een neutraal gezicht en mijn hersenen zijn daar denk ik te beperkt voor. Om dit via denken op te vangen en dus is dat bij mij nooit gekomen. Normaal zwijg ik tegen iedereen behalve mijn ouders. Omdat ik nu eenmaal vreemd ben en eigenlijk niet van spreken houd. En iedereen dit weet van mij. Uitgezonderd computer dat is zonder allerlei gezichten trekken bij en dat voelt beter voor mij.
Ik hoor wel heel goed, toen ik vorige week in het ziekenhuis lag. Hoorde ik op de gang, de volgende patient heeft autisme zeggen. Daar zeg ik dan niets van maar ik had het wel gehoord, en het is niet erg want ik ben nu eenmaal zo. Toen zeiden ze de dokters die er waren, de specialist crohn moet volgende dinsdag nog bespreken. Of je je al dan niet een operatie moet aan vernauwing connectie dikke dunne darm door crohn. En toen was ik dus nog steeds neutraal aan het kijken en zij meteen, ok dat hoor ik volgende donderdag op de afspraak dan konden ze verder gaan. Normaal hoorde ik waarschijnlijk geschrokken te reageren, en konden ze dan sterkte wensen of zo. Maar mijn gezicht is niet verbonden met mijn emoties en kan dat niet, dat is altijd zo geweest. En dus wisten die 2 dokters en verpleegster ook niet echt hoe of wat en waren ze weg, en eigenlijk was ik gewoon bang. Maar dat ziet er dus niet zo niet uit voor de buitenwereld. Het ziet het er uit alsof het voor mij niet erg is maar dat is het dus wel. En lijkt het alsof ik snel even een auto onderdeel of zo besprak. En dus zal er nadien wel gezegd zijn met zo een autist weet je nooit wat hij denkt. Maar onder mijn neutraal gezicht ben ik best wel vrij normaal en niet onbevreesd.
En eigenlijk ging heel mijn ziekenhuis bezoek zo. Vroegen ze iets antwoorden ik en alles lukte denk ik vrij vlot, hoewel mijn iq maar 67 is, waarschijnlijk maar de helft van die dokters. Ik moest zelfs een blad lezen en ondertekenen over toestemming voor onderzoek. Terwijl ik me afvroeg of ik dat wel mag en mijn ouders dat niet moeten doen. Maar blijkbaar mag ik dat zelf dus, denk ik. Ik vraag mij zelfs af of ze daar besefte dat ik al 12 jaar. Buiten eens paar tandartsen en kniedokter en buiten mijn ouders tegen niemand had gesproken sinds school, al sprak ik daar zeker niet veel want groepen houd ik niet van. Deze keer heb ik wel wat gezegd, zo zei ik alstublieft en dank u, soms misschien te vaak denk ik. Moest ik aantal keren tegen dokters spreken ( want ik was de patient en mijn ouders waren er niet heel de dag) en heb ik geprobeerd om studenten extra zelfvertrouwen te geven toen ik zei dat ik het bloed trekken niet gevoeld had, en dat het goed gedaan was. Dat was ook zo het deed geen pijn. En al bij al heb ik het dus goed gedaan denk ik die week dat ik plots gedwongen werd te spreken. Ik kreeg zelfs te horen van bepaalde bijwerking, die ik vertelde tegen verpleegster. Dat ze zei dat durven veel mensen niet vertellen zo iets. En dat voor een gesloten autist, maar het is niet omdat ik neutraal kijk dat ik op de cruciale moment niet durf me open te stellen. Ook vertelden sommige over hun kinderen met hsp of autisme tegen mij. Wat ik niet meteen verwachte en dan ben ik simpelweg te traag om daar iets op te antwoorden. Hoewel ik die dingen wel ken natuurlijk.
Bellen heb ik ook gedaan voor het eerst in mijn leven. Het was vrij kort want ik moest juist 6 flessen laxeer water drinken op die moment voor darmonderzoek. En het was om te zeggen dat mijn ouders best niet konden komen te vroeg op de dag, dat zou genant zijn. En dat was ook gelukt, eigenlijk kan ik dus best wel de boodschap overdragen. Al kan ik wel niet goed rekenen en vroeger ook niet goed schrijven. Maar op mijn autistische manier zal het ook wel lukken, het zal moeten. Het is pas als er extras moeten komen. Ik kan wel antwoorden op duidelijke vragen. Of iets vragen maar komen er dan ironie of sarcasme bij kijken, of andere dingen die ik niet snap. Dan kan het zijn dat ik het helemaal niet meer snap. En al bij al houd ik dus niet van spreken. Maar ja mijn ouders kunnen moeilijk in mijn plaats in het ziekenhuis gaan liggen dus moest ik wel.
Maar liefst van al zit ik toch in een donker kamertje, maar als de darmvernauwing er uit moet. Dan ziet het er naar uit dat ik nog eens terug moet. En daar ben ik heel angstig voor want darmen doorsnijden klinkt heel pijnlijk. Morgen moet ik dus weer spreken daar over. Ik hoop het niet ik ben bang en hoop dat het niet hoeft. Ik zal wel vetten laten en vezels laten ik hoop dat het voldoende is om de crohn op rust te houden.
Al bij al besta ik enkel op de computer, en zou ik compleet afgesloten geweest zijn moest ik geleefd hebben in tijdperk zonder computer denk ik. Ook was was het zo dat er meestal 1 verpleegster was en 1 op 1 is altijd beter voor mij. Zelfs bij 2 mensen is al moeilijk voor mij heb ik nu weer gemerkt. Dan komt er te veel op me af eigenlijk moet het heel traag gaan bij mij. Maar specifiek dokters hebben natuurlijk weinig tijd.
Oh ja weer GOEDE blog Mandy.
Naomi
Blij dat iemand me jouw blog tipte, want wát een herkenning. Ik lijk misschien ook heel extravert, want inderdaad, ik kan prima vóór een groep, maar zet me er niet ín. Dan gaat ’t mis. Heel herkenbaar dus. En opladen waar anderen bij zijn? Gaat bij mij echt niet. Ik laad alleen op als ik alleen ben en als het stil is.
Mandy
Leuk dat je mijn blog gevonden hebt 🙂