Leven op het autismespectrum

Autismespectrum

Overdenken bij autisme

Heb je ook dat je energie kan gaan zitten in iets wat eigenlijk niet belangrijk is? Ik wel namelijk en ik vraag me af of dat ’typisch’ autisme is. Zo kocht ik onlangs een pak amandelmelk dat over de datum was en dat houdt me dan dagen bezig, lees hier hoe. Zou het dan komen doordat er iets anders loopt dan anders en ik dat niet goed verwerkt krijg? Of wil ik alles rechtbreien wat krom is, ook al kost me dat energie en raak ik overprikkeld van mijn eigen gedachten (overdenken)?

Mijn gedachten op repeat

Veel gedachten hebben, een vol hoofd hebben, snel associëren, de rode draad kwijt raken, dingen overdenken, .. zijn allemaal termen die ik vaak hoor uit de mond van iemand met autisme. Bijvoorbeeld iets van a tot z uitdenken, het constante herhalen in je hoofd van wat je tegen iemand wil gaan zeggen of een deel van een liedje dat maar op repeat blijft staan in gedachten. Het is een proces dat op de achtergrond speelt in je hoofd, terwijl je met iets anders bezig bent.

De verklaring zal per persoon en situatie verschillend zijn. Het kan gaan om moeite met details loslaten omdat het geheel niet wordt gezien. Misschien vullen de gedachten onderprikkeling op. Of is iemand juist overprikkeld geraakt en blijft dan hangen in iets onbelangrijks omdat er geen focus meer is voor iets anders. Het kan ook de te sterke hang naar regels zijn en de moeite met afwijken daarvan.

Ergens over nadenken kan ervoor zorgen dat je dingen snapt en dat kan een gevoel van grip en daarmee veiligheid geven. Zeker als je al moeite hebt met ‘voelen’ en ‘intuïtie’ is nadenken over dingen belangrijk. De kunst is echter om niet te piekeren. Blijven malen over iets kost onnodig energie en belemmert je concentratie voor belangrijke dingen.

overdenken

Omgaan met overdenken

Los van de oorzaak van het overdenken, is het belangrijk wat te doen. Het herkennen en benoemen is de eerste stap (bewustwording). Je kan dan je verhaal delen zodat je het even kwijt bent. Misschien kan je dan ook beter relativeren of heeft de ander een inzicht dat een draai geeft aan het verhaal. Ik geloof niet in loslaten op commando, want als dat zou kunnen, had je dat al gedaan. Je kan wel afleiding zoeken en kijken hoe je weer wat rust kan creëren.

Ik heb in het amandelmelk-geval van me af geschreven, omdat ik gek werd van mijn gedachten. Dat was fijn om te doen. Vervolgens heb ik het gedeeld. Dat helpt me dingen in perspectief zien, omdat ik dan meer door de ogen van anderen kijk. Ook heb ik de Jumbo niet bericht dat ik voor niks heb gewacht. Dat lijkt iets kleins, maar is voor mij best groot. Ik heb het nu als het ware niet ‘recht’ gezet (zie ook deze blog over Just Right OCD).

Wel heb ik gedronken van de amandelmelk, want weggooien vond ik zonde. Van een deel heb ik havermoutpap gemaakt en ingevroren. Ik ga er maar vanuit dat de buikgriep van afgelopen week geen voedselvergiftiging was. :p Ik had geen trek en dat overkomt mij niet eens jaarlijks. Normaal gesproken vraag ik me altijd af hoe ik zoveel kan eten zonder aan te komen. Mijn psycholoog zei eens (toen ik 19 was) : ‘jij denk heel veel en daarmee verbruik je ook energie‘. Dat is aannemelijk. Als ik een euro kreeg voor iedere gedachte, was ik allang uit de Wajong.

Hebben jullie ook dat je je kan verliezen in denken over iets en hoe ga je daarmee om?

15 Reacties

  1. maan vonk

    In een hypomanie herken ik het verhoogde associatievermogen, verder gebruik ik over het algemeen mijn hersens vrij intens en vind daar veel geluk in….. open communicatie helpt en biedt (virtueel) genot in humor delen…

  2. Zoals iedereen hier herken het meteen.

    In de afgelopen jaren heb ik al goed geleerd hoe ik er mee om moet gaan en hoe ik dingen van me af kan zetten maar het zal altijd een worsteling zijn denk ik.
    Bijvoorbeeld in de situatie die ik hieronder beschrijf heb ik al mijn geleerde tools meerdere malen toegepast maar liep nog regelmatig tegen een muur aan waardoor ik nu stappen heb moeten ondernemen die ik eigenlijk niet wilde maar wel moest om mezelf te beschermen.

    Zo heb ik bijvoorbeeld op mijn werk nu een collega die veel wrijving op kantoor veroorzaakt. Mede omdat ze niet lekker in haar vel zit. We hebben met zijn allen al enkele gesprekken met haar gehad en aan het begin heeft ze daarbij bijvoorbeeld aangegeven dat ze graag aangesproken wil worden over de dingen die niet goed gaan zodat ze dit niet achteraf hoort en (zoals zij zei) er niks meer mee kan of aan kan doen.
    Nou weet ik uit ervaring hoe moeilijk het is om te gaan werken als je niet lekker in je vel zit en er onbegrip bij collega’s is. Vooral toen dit allemaal net begon was dit daarom ook allemaal erg verwarrend voor mij en wilde haar super graag helpen. Alhoewel bijna niemand iets tegen haar zegt over waar ze tegen aan lopen doe ik dat wel (en jongens dat kost me enorm veel energie…), ze gaf zelf aan dat ze dit wil en ik hoop haar er zo dan ook mee te helpen maar het feit dat ik een hoog gevoel voor rechtvaardigheid heb dat zowel mensen het goed “moeten” doen maar ook het werk goed moet lopen zoals het afgesproken is telt dan ook mee denk ik. Maar als ze überhaupt reageert is het ontkennend of krijgt een ander de schuld maar ze meestal reageert ze niet en zit ze als een zombie in de stoel en kijkt ze je aan of ze water ziet branden. Dit heb ik dus ook tegen haar gezegd (over geen reactie en water zien branden) en toen zei ze: “ja, dat klopt.”. Nou toen had ik het dus gehad. Doe ik zo mijn best om haar te helpen, wat mij enorm veel energie kost en dan krijg je dit… Ik voel nu (eigenlijk al een tijdje hoor) zoveel spanning als ik moet werken met haar en dat zorgt er natuurlijk voor dat mijn radartjes constant aan het draaien zijn waardoor ik natuurlijk ook weer op moet letten met hoe ik tegen haar reageer als het uiteindelijk moet (ivm het werk) omdat ik als ik geëmotioneerd of gefrustreerd ben bot en hard uit de hoek komen.
    Gelukkig ga ik vanaf komende week tijdelijk andere dagen werken om haar te vermijden. Mijn werkcoach van het GGZ vond dit ook beter aangezien ik ook al alles wat er in mijn macht ligt heb geprobeerd en het bij mij zoveel spanning op levert dat het straks ten koste van mij zou gaan. Ze wordt nu ook gedurende een gemonitord/begeleid door een andere collega (i.p.v. de werkgever omdat die niet veel op kantoor is) en dan kijken we wel wat daar uit gaat komen.

    Mijn excuses voor het lange verhaal maar ik heb zomaar een vermoeden dat jullie mijn frustraties snappen want mijn collega’s snappen dat niet aangezien die steeds zeggen: “Negeer haar gewoon en leg het naast je neer…” Alsof ik een knopje heb die ik om zet en dat dan gebeurt…

    Nogmaals sorry voor mijn relaas.

    Groetjes Chantalle

    • Reactie door auteur

      Mandy

      Heyhey, vervelend als iets zoveel energie kost. Andere mensen snappen dat niet altijd. Soms snappen ze het wel, maar gebruiken ze toch standaard zinnetjes als ‘laat het los’. Soms uit irritatie, maar soms ook goed bedoeld (ze gunnen het je), denk ik. Hopelijk helpt het om op andere dagen te gaan werken!

  3. Stef Den Flater

    Herkenbaar. Al is het bij vooral dingen die mensen tegen me zeggen en die ik oneerlijk vind. Daar maak ik me dan ongelooflijk kwaad in terwijl iedereen in mijn omgeving met ongeloof naar me staart omdat men niet begrijpt waarom ik om die reden kwaad wordt. Het niet kunnen loslaten van bepaalde dingen, ken ik ook maar dat zijn ook heel belangrijke dingen. Alleen de manier waarop ik dat verwerk, is verschillend van de meeste mensen en kan heel lang duren.
    Hersenen verbruiken heel veel energie. Het is een misverstand om ervan uit te gaan dat wie een bureaujob heeft, haast geen calorieën verbruikt. Net als elk ander lichaamsdeel verbruiken je hersenen gewoon suikers en eiwitten.
    mvg,

  4. steven

    Ik probeer altijd van het slechtste gedacht uit te gaan. Als er dan geen kernbom,natuurramp,aanslag,brand,gijzeling,neergestort vliegtuig is gebeurt tijdens uitstapjes naar de winkel. Dan is het maar de winkel geweest die met vervallen voeding een klant probeert ziek te maken/op te lichten. Het is ook erg maar niet het ergste en dat helpt voor mij.

    Misschien een bruikbare tip als je ergens net niet aan kan. Neem iets lang uit de buurt met wat geluk kan je het dan net bereiken. En naar je toe schuiven zonder stresserende hulp te moeten vragen. Want door die hulp te vragen vergeet je naar de datum te kijken of durf je niet. Want dan moet je een woordje uitleg geven aan de hulp waarom je het niet moet hebben. Zelf kijk ik normaal altijd de datum na maar als ze net daar aan het aanvullen zijn(of er staan mensen te babbelen). Kijk ik niet om zo snel mogelijk verder te gaan. Als ik verder ben kijk ik ook niet meer naar de datum want terug gaan durf ik niet.

    Dingen uit denken van a tot z voor zo ver het lukt met mijn bepekte hersenen doe ik ook wel. Als ik aan iets begin moet het wel alleen lukken en dus moet er goed over nagedacht worden.

    • Reactie door auteur

      Mandy

      Dat klinkt als een dwanghandeling.. En zou ik anderen niet als tip geven 😉

      • steven

        Oei neem het dan maar best niet over, dat ik vreemd ben weet ik wel maar zo ben in nu eenmaal. Ook mijn ouders hebben vaste handelingen die zo zouden omschreven kunnen worden. Vandaar dat wij nogal geïsoleerd zijn voor ons is dit normaal en zelfs leuk. Voor anderen die niet graag exact herhalen waaronder zogenaamd ook vreemde gedragen. Is dit onleefbaar en word als stoornis genoemd spijtig wij overtreden de wet hier niet mee.

  5. Het is ontzettend herkenbaar en bij vlagen ook ontzettend vermoeiend 😉
    En wat stoer dat je de hond bent gaan uitlaten terwijl ze nog niet geweest waren en wel zouden komen (blog Amandelmelk), dat moet wel wat moeite gekost hebben! 🙂

  6. Ik heb veel planten. Er zit in mijn hoofd dat ik een draaiplateau wil maken zodat een plant die daar opstaat niet scheef groeit vanwege licht aan een kant. Om de één of andere reden wil ik ook dat het een zwevend plateau wordt, omhoog gehouden door magneten. Dat is een volkomen zinloze toevoeging, maar blijft aanwezig, bovendien heb ik echt veel planten, dus ‘een’ draaiplateau zou maar een zeer klein, te verwaarlozen aantal planten kunnen herbergen, ik weet ook dat ik tureluurs zou worden als al mijn planten op draaiplateau’s zouden staan (dat nog even los van het gegeven dat sommigen tot het plafond rijken). De meeste planten kan je gewoon af en toe handmatig even draaien. De gedachten m.b.t. het plateau en alle mogelijke varianten daarop blijven desondanks maanden door gaan en/of herhalen zich. Ik doe er niet speciaal iets mee, dat lukt ook niet. Op een gegeven moment worden die gedachten eventueel vervangen door nieuwe ideeën, die dan ook weer maanden zullen rondzingen. Het begin van deze gedachteconstructies is ontstaan nadat ik een magneetje met superlijm op een tegeltje in de keuken had geplakt en een ander magneetje in het lusje van een theedoek genaaid. Het op die manier ophangen van de theedoek werkt overigens prima.

  7. Tineke de Wilde

    Verliezen in gepieker over hoe of wat er misschien kan gebeuren ja dat herken ik goed.Probeer toch in de dag te leven,dat levert al genoeg prikkels op. Ben nog steeds goed in een olifant te maken van een muis,dingen die ik niet kan loslaten of waar anderen mensen mee bij mij komen. Tineke de Wilde

Geef een reactie

%d bloggers liken dit: