Hoe onze neurodiverse relatie is voor hem, met ADHD

Dit is het tweede deel van de blog over onze neurodiverse relatie. In het eerste deel vertelde ik over onze relatie vanuit mijn perspectief met autisme. Hieronder deelt Joost over zijn ADHD in onze relatie.

Aangenaam allemaal

Het is voor mij een eer om een keer als gast iets toe te mogen voegen aan Mandy’s fantastische blog. Ik ben dus de mysterieuze vriend over wie ze soms schrijft.. Ik vind het heel fijn om een keer aan te mogen schuiven en vanuit mijn perspectief te schrijven over onze mooie, soms moeilijke, maar ontzettend fijne relatie. Laat ik starten met de welbekende uitspraak “opposites attract”, zoals ooit zo mooi geopperd door de psycholoog Robert Francis Winch. Deze uitspraak is omringd door veel controverse, maar is zeker passend voor onze relatie. Aan de ene kant iemand met autisme en aan de andere kant iemand met ADHD.

Dat kan nooit werken, toch? Wel dus.

“Opposites attract” beschrijft namelijk niet het verschillend zijn, maar complementair zijn aan elkaar. Daar waar één van ons iets mist, vinden we steun in elkaar. En niet op een paar vlakken, maar op heel erg veel. Alvorens verder in te gaan op hoe het hebben van autisme en ADHD onze neurodiverse relatie beïnvloedt, hieronder een korte omschrijving van hoe ik mijn ADHD ervaar.

Mijn ADHD

Het hebben van ADHD beïnvloedt, net als autisme, elk aspect van je leven. We kennen allemaal de standaard symptomen wel; druk, ongeconcentreerd, ellenlange lijstjes met geweldige ideeën waarvan keer op keer niks terecht komt (deze klopt bij mij trouwens echt wel), dagdromen, ga zo maar door. Maar wat minder genoemd wordt is de bijkomende schaamte (vanwege onafgemaakte projecten en onafgemaakte opleidingen), het slecht om kunnen gaan met geld (want emotionele impulsiviteit, ofwel de ADHD-tax), het moeite hebben met routine, het wars zijn van autoriteit… En zo kan ik nog wel eventjes doorgaan. Het zijn allemaal aspecten die dagelijks mijn leven beïnvloed hebben en dat nog steeds doen.

Vaak is het zo dat wat Mandy energie kost, mij energie geeft. Sociaal contact voedt (tot op zekere hoogte) mijn gelukstank. Onverwachte dingen brengen mooie uitdagingen, in chaos zit een zekere schoonheid en onvoorspelbaarheid waar ik goed op ga. Improviseren kan ik goed, en als de situatie stressvol is blijf ik altijd kalm (of zelfs kalmer dan normaal). Van onze eerste vakantie samen (naar Kreta) kom ik helemaal opgeknapt terug. Van de zon wordt ik hyper, ik hou van luide muziek, en al wat nieuw is, is gaaf en interessant. Dit vind ik mooi, want met mij kun je altijd wel een avontuur beleven, en staat het leven nooit stil. “Slapen doe je maar als je dood bent”, is een uitspraak die ik meerdere malen in de mond genomen heb.

Een vriendin die compleet het tegenovergestelde is

In het begin van onze relatie merkte ik botsingen. Met name miscommunicatie was (en is) een groot obstakel. Omdat ik vooral vanuit gevoel en emotie leef, beschrijf ik vaak dingen met hyperbolen. Gaafste Y ooit, beste X ever, heb me nog nooit zo super Z gevoeld. Daarnaast heb ik veel plannen en ideeën, die ik niet altijd uitvoer uiteindelijk. Je kunt begrijpen dat Mandy, die heel letterlijk is in het nemen van taal, na een tijdje niet meer weet wat waar is en wat niet. Omdat ik ook sterke woorden gebruik als gebeurtenissen minder intens zijn is het voor haar lastig inschatten wanneer iets nou echt een groot probleem is. In deze blogpost doe ik uitermate mijn best om me in te houden. Waarbij ik ironisch genoeg het woord “uitermate” gebruik..

Het ongeregelde is ook een obstakel. Mezelf aan een strakke routine houden kost mij moeite, omdat het al snel voelt als een kooi. Ik gebruik het woord ‘voelen’ hier bewust, want niet alles wat je voelt is waar. Dat geldt met name voor ADHD’ers. Soms is het fijn om een routine te hebben, met name als de wereld om je heen (denk aan werk) heel routineus is. Qua eten bijvoorbeeld, of slaap. Het is goed om regelmaat te hebben, een richting, een doel. Want een ongeleid projectiel gaat overal heen, maar landt waarschijnlijk niet waar het moet zijn. Ondanks dat ik erg veel behoefte heb aan vrijheid, is te veel vrijheid niet goed. Dit leidt tot uitstelgedrag, bezig zijn met alles behalve wat moet gebeuren, opstapeling van verplichtingen, etc. Dat kan weer leiden tot moeheid, lusteloosheid en in ergere gevallen burn-out of depressie, waar ik geen onbekende mee ben.

De voordelen van een neurodiverse relatie

Hoewel ik soms moeite heb met Mandy’s rigide levensstijl, zie ik er ook zeker de voordelen van in. En ik hoef niet zo rigide te zijn als zij; ik kan er altijd wat van leren. En dat doe ik ook, ik ben sinds ik met Mandy ben beter geworden in planning en organisatie en ben systemen gaan ontwikkelen die mij helpen om ondanks mijn altijd aanwezige ADHD toch langere termijndoelen aan te houden. Ideeën die ik heb schrijf ik op voor later, om me daarna weer te focussen op het nu.

Ik denk dat ik nog heel lang door kan gaan over het verschil tussen autisme en ADHD, maar wat ik belangrijker vind om te vertellen is hoe ik niet kijk naar Mandy als “mijn vriendin met autisme” maar naar de persoon Mandy. En Mandy heeft net als ieder persoon haar behoeftes, haar grenzen, haar wants, needs & quirks. En hoewel het soms lastig is daar allemaal rekening mee te houden, kies ik ervoor mijn best te doen om daarin tegemoet te komen. Ik hou namelijk van de vrouw met wie ik een relatie heb, en al die dingen zijn onderdeel, niet van slechts haar autisme, maar van haar zijn. Die vrouw is onlosmakelijk verbonden met wie ze is en wat ze nodig heeft, net als ik dat andersom ook ben.

Mandy geeft mij rust en steun, ze is zorgzaam en ontzettend lief. En een voordeel van het letterlijke aan haar taalgebruik is: ze is echt.

What you see is what you get.

Een neurodiverse relatie is hard werken

Ik geloof niet in die ene voorbestemde persoon. Ik geloof erin dat elke relatie hard werken is. Dat liefde een keuze is. En als je kiest om iemand lief te hebben, dan neem je in die keuze de som der delen van de gehele persoon mee. Daarin praat je, steun je elkaar, ben je open en eerlijk, en probeer je iemand te nemen in al haar facetten, of iemand nu neuro-typisch of neuro-divergent is. De persoon is onlosmakelijk verbonden met de indicatie, maar de indicatie is nooit de hele persoon.

P.S. Overigens zijn we allebei erg ongeduldig en kunnen we allebei absoluut niet tegen ongerechtigheid. Samen kunnen lachen om elkaar is ook ontzettend belangrijk en verbindend. Ik verwacht dan ook dat, mocht ik ooit Mandy ten huwelijk vragen, haar antwoord gaat zijn:

Daar moet ik nog even over nadenken.