Dat autisme een andere manier van informatieverwerking is, is een gangbare uitdrukking. De een noemt het een ‘ander soort’ brein en de ander noemt het een stoornis. Je leert over autisme dat zintuiglijke prikkels op een andere manier worden verwerkt in de hersenen. Een veelgebruikt model om dit beeldend uit te leggen en te vergelijken met een niet-autistische informatieverwerking is dat van Brainblocks.
Alles komt binnen
Op het plaatje hierboven zie je links de denkwijze van iemand zonder autisme, dan de denkwijze van iemand met autisme en rechts van iemand met autisme met ongefilterde informatie. Die overprikkeling voelt als heel herkenbaar voor mij en andere mensen met autisme. Zo voelt het als je geen filter hebt voor informatie en prikkels, iets wat iemand zonder autisme wel heeft.
Wat er in je hoofd gebeurt is allemaal onzichtbaar natuurlijk en het is verhelderend als je ergens een plaatje bij hebt. Dan begrijp je zelf beter wat er in je hoofd gebeurt en kunnen anderen je beter begrijpen, accepteren en ondersteunen. Soms zijn bepaalde gewaarwordingen bovendien niet te verwoorden en een plaatje kan dan wat rust geven en helpen bij het communiceren.
Voorzichtig met conclusies
Brainblocks is een handig hulpmiddel, bijvoorbeeld bij psycho-educatie, maar het blijft een versimpeling van de werkelijkheid. Daarnaast zijn de verschillen tussen mensen met en zonder autisme niet zo zwart-wit. Als ze dat wel zijn, kun je zoiets niet eenvoudig aantonen. Ook al zet de neuro-wetenschap stappen, je moet voorzichtig zijn met er conclusies aan verbinden.
Die voorzichtigheid mis je vaak in (digitale) nieuwsberichten waar enthousiasme overheerst. Ik ben niet zo’n fan van krantenberichten over wetenschappelijk onderzoek. De vertaling naar de praktijk is vaak iets te enthousiast. Beter is het om zelf de wetenschappelijke artikelen te lezen, maar daar heeft niet iedereen toegang toe en de artikelen zijn vaak ingewikkeld (Engels, vaktermen, statistiek, ..).
Wat je wel kan doen is interviews lezen. Dan is de bron al directer en genuanceerder. Zo zei psychiater Gerrit Glas ooit eens in de Volkskrant dat alleen al het feit dat je iets kunt lokaliseren in de hersenen van patiënten, bijvoorbeeld die een angststoornis hebben, het prettige idee geeft dat je met iets concreets te maken hebt.
Bevestiging
Ik moet eerlijk bekennen dat ik het toch als een kleine bevestiging zie dat een neuropsycholoog eens aan me vroeg of ik autisme had, toen ik de diagnose nog niet had, maar een intake had voor een nieuwe behandeling (rTMS) voor een dwangstoornis. Dat was o.b.v. en EEG, waarbij elektroden op je hoofd worden geplaatst die je hersenactiviteit meten in verschillende gebieden. Hij zag een bepaald patroon wat hij herkende bij mensen met autisme. Volgens mij had het o.a. te maken met spiegelneuronen.
Ik ben iemand die het liefst honderd keer ergens bevestiging van krijgt, dus dan is het toch een fijn idee. Zeker na een late diagnose autisme en na vele andere diagnoses gehad te hebben, die niet de kern waren. Maar misschien ook een illusie of een toevalligheid… Je weet ook maar zelden wat er het eerst was; afwijking in het brein beïnvloedt je gedachten, gedrag en gevoel of vice versa.
Diagnostiek niet op basis van je brein
Het diagnostisch onderzoek dat ik later kreeg was veel uitgebreider. De neurowetenschap is ook echt nog niet zover dat ze op basis van je brein een diagnose zoals ADHD of autisme kunnen vaststellen. Het is niet zo dat je kan zeggen dat iets echter of objectiever is als je het met het brein aan kan tonen. Huidige technieken, zoals fMRI, zijn niet heilig. Ook daarbij moet je interpreteren, zoals je dat doet bij vragenlijsten, interviews en observaties.
Toch is onderzoek in de psychologie en psychiatrie al jaren gericht op het brein. Het probleem is dat het onderzoek is en dat hoeft niet altijd iets op te leveren voor de praktijk. Vaak levert het zelfs niets op, terwijl onderzoek eigenlijk zou moeten zorgen voor betere kwaliteit van leven van mensen met autisme.
Het brein is populair
Ook buiten de wetenschap is het brein een populair onderwerp. Er zijn verschillende tijdschriften en programma’s, die ik en veel anderen leuk vinden. In Nederland is Prof. dr Erik Scherder bijvoorbeeld bekend, die erg enthousiast vertelt over het menselijk brein. Mensen versimpelen informatie om het te kunnen onthouden, maar de nuance gaat vaak verloren. Dat geeft niet, want we hoeven niet de hele dag wetenschappelijk verantwoord te praten, maar het goed is om je dat af en toe te realiseren.
Heb jij nog een leuke aanvulling over het (autistisch) brein of ander (wetenschappelijk) onderzoek?
Anouk
Dus ieder blokje staat voor iets dat betekent dus iets moet ik het zo zien. Blokje douchen blokje wandelen blokje slapen bedoel je het zo
Mandy
Hoi Anouk, dat kan ja. Het kan van alles zijn, bijvoorbeeld verschillende activiteiten. Maar ook alle prikkels van buiten zoals geur en geluid. Of gedachten. Eigenlijk gewoon alles wat in je hoofd verwerkt moet worden.