Ieder mens heeft kwaliteiten, dus ook mensen met autisme. Gelukkig maar. Die kwaliteiten zijn belangrijk voor een positief zelfbeeld en helpen je in het dagelijks leven omgaan met wat je allemaal tegenkomt. Het is daarom belangrijk om niet alleen te focussen op de lastige kanten van autisme, zoals moeite met sociaal contact. Kwaliteiten zijn aangeboren eigenschappen, terwijl vaardigheden aangeleerd zijn. Het is belangrijk dat je je kwaliteiten in kan zetten, zodat je krachten als het waren naar buiten komen.
Ik vergeet vaak dat ik goede eigenschappen heb. Daarom heb ik ze opgeschreven bij de psycho-educatie-cursus en pak ik ze er af en toe bij:
- Behulpzaam
- Betrouwbaar
- Doorzetter
- Gedisciplineerd
- Gevoelig
- Idealistisch
- Moedig
- Netjes
- Nieuwsgierig
- Ordelijk
- Respectvol
- Rustig
- Verantwoordelijk
- Vriendelijk
- Zorgzaam
Meer dan ik dacht, denk ik ook nu weer. Het voelt altijd een beetje ongemakkelijk om positief over mezelf te zijn, maar ik weet dat het goed is om er regelmatig bij stil te staan.
Bij kwaliteiten horen ook valkuilen. Dan sla je door. Idealistisch zijn is bijvoorbeeld goed, maar rigide zijn is lastig voor jezelf en andere mensen. De uitdaging is dus om niet door te schieten in kwaliteiten en je valkuilen voor te zijn. Daarnaast kan je je irriteren aan iemand die het tegenovergestelde is van jou. Ik ben ordelijk en heb er last van als iemand anders chaotisch is bijvoorbeeld. Het kan helpen om je daar van bewust te zijn.
Neurodiversiteit brengt diversiteit aan kwaliteiten
Omdat mensen met autisme een anders werkend brein hebben dan neurotypische mensen, verschillen kwaliteiten soms ook. Wat je vaak hoort over mensen met autisme:
- Ze hebben oog voor details. Sommigen hebben daardoor een bijzonder talent, zoals extreem realistische tekeningen maken, details onthouden of een muzikaal talent.
- Ze kunnen goed systematiseren; veranderende patronen analyseren, uitzoeken hoe dingen werken.
- Sommigen hebben veel fantasie en kunnen bijvoorbeeld fantastische verhalen schrijven.
- Ze hebben vaak een passie en veel kennis over een specifiek onderwerp (wandelende encyclopedie).
- Zij kunnen erg intelligent zijn en zijn soms hoogbegaafd.
- Ze hebben een groot gevoel voor rechtvaardigheid en doen daar ook iets mee.
- Sommigen houden erg veel van dieren en zorgen daar met alle liefde voor.
- De meesten zijn eerlijk, duidelijk en open. Dat is best handig i.p.v. ergens omheen draaien, want je weet waar je aan toe bent.
- Ze weten hoe het is om anders te zijn en zullen niet snel oordelen over andere mensen, maar een open houding aannemen.
- Ze hebben zeker gevoel voor humor als ze op hun gemak zijn.
Het is belangrijk om te investeren en jezelf te ontwikkelen
Waar heb je aanleg voor en hoe kun je daar iets mee doen? Bij autisme zie je vaak dat vaardigheden wat versnipperd zijn. Iemand kan bijvoorbeeld heel goed leren, maar mist praktische vaardigheden om zelfstandig te wonen. Of iemand kan prachtig tekenen, maar niet goed communiceren. Wat minder goed gaat, moet ook zo veel als mogelijk geleerd worden.
Natuurlijk verschillen kwaliteiten per persoon en hangt het af van de omgeving en hoe je in je vel zit of kwaliteiten tot uitdrukking komen. Uiteindelijk is het goed dat er verschillen zijn zodat men elkaar aan kan vullen, mensen met en zonder autisme. Ieder zijn talent. Ervaringsdeskundige Temple Grandin: ‘the world needs all kinds of minds.’
Wat is jouw kwaliteit?
Hans van der Lijcke
Hallo Mandy,
Ik heb al aangegeven dat ik lekker zou gaan grasduinen in je indrukwekkende geschiedenis aan mooie en helpende blogs. En hier vind ik een topblog op 1 april (ik dacht laat ik eens ‘humor’ als zoekterm gebruiken).
En je weet dat ‘oprecht zijn’ ook een kwaliteit is die bij autisme hoort, dus als ik zeg dat ik dit een topblog vind, dan meen ik dat ook.
Al die kwaliteiten, mooi gerangschikt op alfabet. En daar zal iedereen met autisme zich wat meer of minder in herkennen.
Het leek me wel toepasselijk vandaag om op humor te zoeken.
Je geeft het ook aan als een kwaliteit, gevoel voor humor als we ons op ons gemak voelen.
En dat is ook wel wat ik duidelijk herken. Als ik lekker in mijn vel zit, dan lukt het veel beter, zelfs makkelijker, natuurlijker. Al is het bij mij meer in de hoek van zelfspot. En dat doe je dan in een groep waar je jezelf mag zijn. Dan is het meer als feest der herkenning dan leedvermaak.
Het verbaasde me wel dat hier 0 reacties bij stonden, of was je toen nog maar net bezig?
Ik lees je blogs pas sinds de kerst, dus ik ken je geschiedenis nog niet goed genoeg.
Minder taalgevoel als wiskundige is wel te verklaren vanuit de theorie van Martine Delfos van versnelde en vertraagde ontwikkeling. Taal begint bij mij nu pas een beetje los te komen. Pas in 2020 mijn eerste boek bewust gekocht (Kracht van autisme van Vera Helleman).
De teksten van liedjes komen nu pas echt binnen (duh, veertig jaar later). Misschien gaat Douwe (Autisme is veelzijdig) daar nog een P.S. over schrijven.
Mooi dat je ook aangeeft dat we ook de valkuilen niet moeten vergeten. Jammer dat die niet gelijk achter de betreffende kwaliteit staan, (is geen kritiek he), die hoop ik nog tegen te komen als ik verder ga grasduinen.
Groet,
Hans
Mandy Verleijsdonk
Je kan ook eens googelen op ‘kernkwadrant’, die bestaat uit je kwaliteit, valkuil, uitdaging en allergie. Het is erg interessant en inzichtgevend.
Hans van der Lijcke
Bedankt Mandy voor de tip.
Ik heb op school al wat van dit soort informatie meegekregen. De leerstijlen van Kolb bijvoorbeeld met Denkers, Doeners, Beslissers en Beschouwers. (D’s en B’s staan tegenover elkaar in een kwadrant). Een Denker heeft moeite met doen en een Doener heeft moeite met denken. Zo ook met de Beslissers en Beschouwers.
Ik ben een beschouwer. Ik hou er van om de theorie en de praktijk met elkaar te verbinden. Maar een beslissing nemen vind ik lastig. Voelt voor mij weer als een executieve functie die ik moeilijk aan krijg.
Ik voel een vraag opkomen, zoals jij vaak aan het einde van een blog hebt staan.
Is de beschouwende leerstijl iets wat vaker voorkomt bij mensen met autisme?