Leven op het autismespectrum

Autismespectrum

Veranderingen en ik gaan niet goed samen

Bij veranderingen en bijzondere of nieuwe situaties komen nogal wat competenties kijken die ik niet genoeg heb, zoals aanpassingsvermogen, besluitvaardigheid, flexibiliteit, een praktische instelling, stabiliteit en stressbestendigheid. Een competentie is het vermogen om een taak uit te voeren tot een gewenste resultaat en onder verschillende omstandigheden. Bij een kleine of grote verandering, hoe positief ook, kom ik mezelf behoorlijk tegen.

Rusteloze ziel

Iedere keer weer, terwijl ik het vooraf blijf onderschatten. Zo ben ik nu aan het oppassen op de katten van mijn zusje en verblijf ik ook in haar huis. De eerste week had ik veel last van dwangmatigheid. Dat begon thuis al met de voorbereiding. Dan heb ik drie weken van tevoren alvast een tas met eten klaarstaan en maak ik lijstjes over wat verder mee te nemen, wat nog te bespreken met mijn zusje en pas ik mijn planning aan voor als ik daar zit. Ik ben een denker, geen doener.

Als de overgang van huis naar mijn zusje eenmaal daar is, ben ik vreselijk rusteloos. Weg is het overzicht, wat te maken heeft met problemen met executieve functies. Ik kan niet stilzitten, blijf maar lijstjes maken, ga de kasten van mijn zusje ordenen en dingen als sieraden sorteren. Ook ben ik nog meer tijd kwijt aan eten dan normaal. Niet aan het eten zelf, maar aan recepten zoeken en eten plannen. Dan kan ik soms een hele week dichttimmeren met wat ik eet qua maaltijden en tussendoortjes.

Veranderingen brengen me uit balans

Houvast is wat ik zoek, omdat ik dat gevoelsmatig niet heb. Routines helpen dan enigszins. Ik krijg ook altijd een toename in controledrang bij veranderingen. Dan ga ik steeds de katten zoeken bijvoorbeeld, terwijl ik weet dat ze ergens binnen zitten. Ik moet ze zien.  Of ik pluis de stofzuigerzak (al kuchend) uit of ik niet per ongeluk iets heb opgezogen wat van levensbelang is voor mijn zusje. :p

Ik ben in dezelfde woonplaats, maar mijn activiteiten zijn vanaf een ander adres en dat vraagt denkwerk en geschakel van me. Helemaal lastig is dat ik dagelijks naar huis moet voor mijn chinchilla’s. Moet ik nog iets meenemen? Wat moet ik daar nog doen? Achteraf gezien had ik nu mijn vakantie moet plannen van studie, de sportschool en vrijwilligerswerk, zodat ik tot rust kon komen. Want ik vind het soms echt wel fijn om ergens anders te zijn. Zeker nu ik thuis veel stress heb door geluidsoverlast van de buurman. Ik probeer het nu enigszins te compenseren door minder dingen buiten de deur te plannen.

veranderingen

Iets nieuws doen

Het is vaker een kwestie van compenseren bij mij. Ik wil nu eenmaal graag dingen doen, maar dan moet ik andere dingen wel laten. O.a. door mijn gevoeligheid voor prikkels en het vele denken dat voorafgaat als er iets anders is dan anders. Zo was ik afgelopen zondag bij Pink. Nooit eerder ben ik bij een groot concert geweest, dus dit was voor mij nieuw. Dagen vooraf ben ik onrustig en maak ik gedetailleerd een planning van alles.

Wie past er op Josje? Hoe bedank ik de oppas? Wat is de goedkoopste manier van reizen? Welke trein pak ik? Hoe vermaak ik me in de trein? Wat als ik die mis? Wat moet er mee in mijn tas (oordoppen!)? Welke kleren doe ik aan? Wat wordt het weer? Kan ik thuis eten? Moet ik eten meenemen? Hoe is het op het terrein geregeld? Kan je er naar de wc? Heb je munten nodig om drinken te halen? Is het dit allemaal waard!? Mag ik wel zoveel geld uitgeven aan iets leuks? Hoe zorg ik ervoor dat ik de dag erna bijkom?

Dit.

Gaat.

Maar.

Door.

Hoe ik omga met veranderingen

Tussendoor probeer ik rustmomenten te pakken en eventueel begrenst mijn begeleidster me met afspraken over hoe ik iets doe. Het is ook een stukje acceptatie dat iets wat leuk is, gepaard gaat met angst, onzekerheid en stress. Niet met ontspanning. En Pink life meenemen was een mooie, bijzondere ervaring. Eenmaal daar, kon ik echt wel genieten. Ik was ook samen met een van mijn beste vriendinnen en dat scheelt. Dan voel ik me veiliger en vrolijker.

Ik zet mezelf regelmatig stil en focus me dan op waar het allemaal om gaat, wat positief is. Dat heb ik ook in het dagelijks leven nodig, omdat ik anders alleen maar bezig ben dingen als het huishouden en zelfzorg, niet met dingen waar ik voldoening uit haal, zoals iets leren of een hobby. Ik wil leven en niet alleen maar voorwaarden creëren om te kunnen leven.

Belangrijk is om mezelf de ruimte te geven om bij te komen van activiteiten, denkwerk, prikkels en emoties. Even niet doen, maar zijn. Stilstaan bij hoe het met me gaat en wat ik nodig heb in plaats van nieuwe prikkels opzoeken. Dat moet iedere dag en af en toe, om de batterij op te laden, een paar weken. Ik heb vakantie nodig om bij te komen van leuke dingen. En dan niet ‘op vakantie‘, want dat is wel leuk, maar put me tegelijkertijd uit. Wel thuis zijn en lezen, yoga doen en Netflix kijken. In september ga ik drie weken aarden. Ik heb er zin in.

Hoe ga jij om met veranderingen en nieuwe situaties?

Geef een reactie