Leven op het autismespectrum

Alle blogs, Sociaal & vrije tijd

Tips voor journalisten over omgaan met (kwetsbare) mensen

Deel 2 van een tweeluik

Er was dus meer aan de hand dan mij bestempelen met ‘beperking’ terwijl ik om iets anders vroeg. Zo werd ik slecht geïnformeerd en bleek het artikel met mijn citaat ineens online te staan zonder dat ik wist dat het die dag online zou komen. Daarin waren mijn correctie en aanvulling bovendien niet meer mee genomen, omdat de journalist met wie ik contact had, mijn berichtjes pas las toen het artikel al even online stond.

En dan nog iets. Diezelfde journalist had nog een andere vraag voor mij en daarvoor zou ik gebeld worden door een collega, maar dat gebeurde niet. De overdracht was niet goed geweest en ik had geen contactgegevens van die andere journalist dus ik wachtte een dag voor niks en wist niet dat een eventuele tv-uitzending niet meer door ging. Ik wilde sowieso al niet meer..

Dit heeft me onnodige energie en tijd gekost. Ik kan namelijk niet goed omgaan met onduidelijkheid en onverwachte situaties. Dan voel ik onrust en pieker ik me suf waardoor ik me slechter kan focussen op andere dingen. Nu geloof ik niet dat de journalist enige slechte intenties met mij had, maar het is wel een terugkerend probleem dat ik met journalisten heb.

Sommigen journalisten hebben echt een gebrek aan empathie, maar de meesten hebben een gebrek aan tijd.

Meerdere negatieve ervaringen met journalisten

Ik word via social media makkelijk benaderd, maar daarna soms weer net zo makkelijk afgescheept bijvoorbeeld. Ik schreef daar al eens een blog over voor Metronieuws. Als ik bijvoorbeeld om een dag denktijd vraag voor ik ‘ja’ zeg, zoeken ze gewoon iemand anders zonder het mij te zeggen. Maar ik weiger in de tijdsdruk van de journalistiek mee te gaan als ik persoonlijke dingen deel die nuance vragen en gevolgen kunnen hebben voor mij. Daar wil ik over nadenken voor ik impulsief ja zeg.

Als ik ja zeg gaat het ook vaak nog mis.. Zo heb ik ooit eens geen inzage gehad over een gevoelig artikel omdat het vlugvlug moest en daar had ik achteraf spijt van. Ik wil altijd dingen kunnen corrigeren namelijk. Pas ging er weer een inzage aan me voorbij. Er was iets gedrukt in een boek, zonder dat ik wist dat het al gedrukt werd. Dus toen kon ik niet meer vragen om correctie. Ook toen ging het mis met mijn stuk tekst. Er was zomaar een hele inleiding bij gezet die niet bij mijn tekst paste. Maar alleen mijn naam stond erbij dus lijkt het voor de lezer of die inleiding ook van mij is.

Zo kan ik nog even doorgaan met opnoemen wat er allemaal mis is gegaan. Gemaild en uitgebreid gebeld worden door een journalist en dan horen dat het onderwerp niet doorgaat. Zonde van mijn tijd… Of gevraagd worden om t.z.t. mee te doen aan een podcast, dan nooit meer uitgenodigd worden en ook niet geïnformeerd worden. Idem voor een andere podcast. In mijn autistisch brein blijven laatjes openstaan zolang er geen duidelijke afsluiting is. Dat vreet energie.

Journalisten

Omdenken

De gebrekkige communicatie en het gemak van de ander storen me het meest. Dan voel ik me geen mens, maar een product. Als het de ander uitkomt en ik me helemaal aanpas aan zijn of haar werkwijze, ben ik gewenst. Anders niet. Soms word ik wel fijn benaderd en respectvol behandeld, maar te vaak nog niet.

Nu ben ik tegenwoordig gelukkig assertief en geef ik het aan als ik iets niet oké vind en wat ik zelf prettig vind. Dat kost me wel veel energie, ondanks mijn grotere draagkracht. Al het gedoe doet me ook iedere keer weer beseffen hoe belangrijk inzage vooraf is en dat ik eigen regie blijf behouden over gedeelde informatie van en over mij.

Omdat ik keer op keer dingen mis zie gaan, heb ik wat adviezen voor journalisten bedacht. Het is sowieso normaal en gewenst om goed om te gaan met je geïnterviewde of bron, maar dat geldt extra als iemand persoonlijke en kwetsbare dingen deelt. Ik focus me even op geschreven stukken, maar het meeste geldt ook voor opnames met beeld of geluid (extra kwetsbaar).

Tien tips voor journalisten

  1. Geef mensen de tijd om in te gaan op het verzoek. Geef ze denktijd om af te kunnen wegen of ze tijd en energie hebben en wat de voor- en nadelen zijn. Weest eerlijk als je ook anderen benadert. Dan weten ze dat als ze ‘ja’ zeggen, het eventueel niet meer nodig is.
  2. Geef zoveel mogelijk duidelijkheid, over het interview zelf. Over het doel bijvoorbeeld en waar en wanneer het gepubliceerd wordt.
  3. Stel de bron (lees: mens) voorop. Het belang van lezers mag niet ten koste gaan van het belang van de bron. Denk dus drie keer na bij het brengen van sensatie.
  4. Stem af op de manier van communiceren die de bron fijn vindt. Bellen is bijvoorbeeld niet voor iedereen vanzelfsprekend. Voor mij als autist bijvoorbeeld niet (zie video hieronder). En als iemand overprikkeld is, is de dag erna beter. Of interview iemand in etappes.
  5. Heb oog voor de persoon, maak contact, wees oprecht geïnteresseerd en luister. Stel open vragen en wees nieuwsgierig. Stuur dus niet te veel en projecteer niet je eigen vooroordelen op iemand.
  6. Geef opties, zoals met naam genoemd worden of anoniem. Met of zonder foto. Et cetera. Die eigen regie is belangrijk.
  7. Geef ten allen tijde vooraf inzage en doe de gevraagde aanpassingen. Laat het dan weer zien en doe weer de gevraagde aanpassingen tot het goed is voor de bron.
  8. Bedank iemand voor zijn tijd, energie en openheid. Stuur ook een exemplaar als het interview gedrukt is.
  9. Doe aan nazorg. Heb oog voor de eventuele impact van het delen van persoonlijke dingen. Neem er desnoods iemand apart voor in dienst. Wat bijvoorbeeld als iemand lastig gevallen wordt op social media?
  10. Praat eens met ervaringsdeskundigen of volg een gastles en leer daarvan. (Ik kom ook graag langs.)

Ik hoop dat journalisten (in opleiding) deze tips in de praktijk brengen en dat ze daar ook de tijd voor krijgen in een wereld vol tijdsdruk. Laten we meer oog hebben voor de (kwetsbare) mens in de journalistiek, want het ontbreekt er te vaak aan. Dat kan anders.

Wat vind jij van de handelswijze van sommige journalisten?

  1. Ferdinand

    Hoi,

    Er is niet echt duidelijk gecommuniceerd blijkt wel weer
    Zelf zou ik nooit een interview geven juist omdat het veel energie kost omdat je toch voor jezelf goed wil doen.
    En je krijgt veel te weinig tijd om nog aan te kunnen passen.
    Als het erop staat is het klaar dus je moet gelijk foutloos van start.

    Ferdinand

  2. Ferdinand

    Als je een interview hebt met een journalist horen ze wel op juiste bewoordingen te letten anders heeft een interview geen nut.
    de (normale) mensen zonder autisme willen meestal een eigen draai aangeven omdat het anders misschien ver van hun bed show is.
    Het klinkt ook niet geheel vriendelijk als er autist geschreven wordt of handicap.
    Je hebt pas een handicap,of beperking als je er last van ondervindt en veelal hulp met vanalles nodig hebt niet als je je weg zelf bewandeld met vallen en opstaan.
    je blijft altijd tegen dingen aanlopen omdat je altijd wel weer iets nieuws op je pad krijg.

    Mvg

    Ferdinand

  3. Wat vreselijk slordig dat dat artikel gepubliceerd werd voor de wijzigingen waren doorgevoerd! Ik herken wel de slordigheid en de laatjes die dan open blijven staan. Podcast opgenomen, nooit online gekomen. En een keer heel uitgebreid gemaild voor een artikel. Collega zou het daarna overnemen en contact opnemen. Collega nam geen contact op. Mijn input werd niet gebruikt. Ja, lekker dan. Weet je hoeveel tijd ik had gestoken in alles zorgvuldig formuleren? Dus ja, ik herken je frustratie en ik hoop echt dat er iets met de tips gedaan zal worden!

Geef een reactie