Leven op het autismespectrum

Alle blogs, Persoonlijke ontwikkeling & zelfzorg

Er mogen zijn

Niet huilen, zeg ik tegen mezelf. Ik was al overprikkeld (door alle geluiden, woorden en de drukke ruimte) en de spanning neemt toe door het ‘niet mogen’ waardoor de tranen komen zodra ik aan de beurt ben. Ik ben bij een bijeenkomst voor gastdocenten met ervaringskennis, omdat ik les ga geven over autisme (en eventueel ook over depressie en suïcide). Er mogen zijn vind ik altijd en overal lastig.

Hoe zit je erbij?

Op het eind doen we altijd een rondje: hoe zit je erbij, hoe ga je naar huis? Dit was voor mij de tweede bijeenkomst en ik ben de laatste van het rondje. Tussen het huilen door vertel ik dat ik er even niet mag zijn van mezelf. Dat omdat er al andere mensen in de groep al geëmotioneerd waren. Ik heb geleerd dat ik dan niet ook de aandacht mag krijgen omdat ik me vast aanstel in vergelijking tot de ander en dat ik er voor de ander moet zijn. Als ik met mezelf bezig ben, ben ik egoïstisch of een ‘aandachttrekker‘.

Ik weet rationeel al lang dat ik ook ruimte mag innemen, zeker in deze groep. Mijn gedachten mag ik delen en mijn gevoelens mogen er zijn. Die gedachte is echter nog niet geïntegreerd met mijn gevoelssysteem. Daar zit nog steeds een stemmetje die mij het gevoel geeft een last te zijn voor anderen waardoor ik mezelf onzichtbaar wil maken als ik me niet 1, 2, 3 kan terugtrekken.

Josje neemt de ruimte in die ik niet durf in te nemen

Bij de bijeenkomst was het ook nog zo dat ik Josje mee had genomen. Zij neemt zonder een gevoel van schaamte of schuld ruimte in (en dan is ze nog redelijk stil voor een chihuahua). Ik was bang dat anderen last hadden van haar getrippel op de vloer, het gesmak aan haar botje (lapje stinkende vissenhuid) en het gesnuffel in de hele ruimte. Dat leidt anderen vast af. Ik voelde me daar verantwoordelijk voor, als een moeder voor een gillende peuter in de supermarkt.

Terwijl het eigenlijk heel mooi is wat Josje doet. Ze denkt niet, maar doet wat ze wil. Ze is nog geen twee kilo, maar is overduidelijk aanwezig. Daar kan ik nog wat van leren. Ik ben iemand die ergens gaat zitten en dan niet gauw spontaan zal opstaan. Dan gaat de aandacht naar mij. Als ik wel beweeg, voelt de beweging heel groot. Ik pakte bijvoorbeeld een Oreo-koekje en dan is het net of mijn gekraak in heel Breda hoorbaar is. Ze staan er natuurlijk om gegeten te worden, maar staan ze er ook voor mij?

er mogen zijn
Kiekeboe

Toestemming nodig voor er mogen zijn

En is er buiten deze groepsbijeenkomst plek voor mij?

  • Mag ik de deur uit zonder make-up?
  • Mag ik zingen?
  • In dit rijtjeshuis blijven wonen als Josje soms blaft?
  • Heb ik bestaansrecht als ik niet het perfecte lichaam heb?
  • Mag ik er zijn als ik een uitkering krijg?
  • Mag ik iets vertellen in een groep ook al is het niet grappig?
  • Als ik stil ben, is dat dan ook oké?
  • Mag ik iets tweeten op Twitter?
  • Mag ik de tijd nemen voor ik antwoord op iemands vraag?
  • En mag ik bloggen?
  • Mag ik iets niet weten?
  • Iets vergeten?
  • Mag ik een koekje eten?
  • Rechtop lopen op straat, dus met de schouders naar achteren?
  • Mag ik een foto delen op Instagram?
  • Mag ik uw aandacht?

Geef je mij letterlijk een podium, dan praat ik wel. Vroeger danste ik; dat had je ingestudeerd. Later droeg ik gedichten voor, dan had ik tekst voor mijn neus. En nu ga ik gastlessen geven. Ook dat durf ik. Ik heb eerder al verschillende gastlessen gegeven als bij MEE. Er is dan een kader voor mij, waarin ik toestemming heb om te praten. De mensen komen voor mijn verhaal.

In het dagelijks leven zijn die kaders er niet. Dan moet ik zelf bepalen wanneer ik iets zeg en wanneer ik zwijg, wanneer ik mezelf laat zien en wanneer niet. Dan spreken gevoel en ratio elkaar nogal eens tegen. Ook al ben ik al een aardig stuk opgeschoven in mijn herstelproces, er komen nog regelmatig ‘oude’ gevoelens op zoals minderwaardigheid. Ik laat me er gelukkig niet meer door meeslepen. Vroeger deed ik dat wel en dan was de eindconclusie zelfs dat ik beter dood kon zijn.

Gezien mogen worden, er mogen zijn

Nu mag ik blijven leven van mezelf als ik een fout maak of als ik aandacht krijg of om welke reden dan ook. Dat is gelukkig al weer jaren zo. De volgende stap is om mezelf te laten zien, o.a. mijn emoties (dus niet mijn tranen of woede inhouden). De groepsbijeenkomst van de gastdocenten eindigt met de opmerking dat ieder mens gezien en gehoord wil worden, zonder oordeel. Ik droog mijn tranen, knuffel Josje en loop richting het station. Misschien zien mensen mijn rode ogen, maar dat is oké.

Hoe neem jij ruimte in?

  1. Natascha Deijmann

    Ik herken je gedrag in de groep maar vanuit een andere emotie; namelijk de angst om weer eens iets ‘fout’ te doen en daardoor de aandacht krijgen. Niet afwijkend of anders willen zijn. Ik deed juist veel om niet gezien te worden door de groep. Ik was me veel te bewust van mezelf…vooral mijn lichaam. Het stilzitten en het proberen te onderdrukken van mezelf ( bewegen, angst, weg willen vluchten) kostte zoveel energie dat ik er doodmoe van werd en daarom ook moest huilen na de bijeenkomst.
    Een dag later had ik dan gewoon spierpijn van de spanningen. Nu voel ik me nog steeds niet prettig in groepen maar heb geleerd dat dit komt omdat er teveel mensen zijn met teveel emoties en onvoorspelbaar gedrag. Ik heb moeite met het aflezen van de sociale signalen, de ongeschreven regels en ben dan ook vaak de laatste die doorheeft hoe dingen zitten. Als ik niet in een groep hoeft te zijn dan doe ik dat niet meer…die vrijheid gun ik mezelf tegenwoordig. 😉

  2. Wouw! Is het eerste wat ik denk als ik je blog lees. Wouw, wat ontzettend kwetsbaar (en dus krachtig!!) wat je schrijft. Ik heb daar heel veel bewondering voor. Herkenbaar ook wel (ik heb geen autisme, wel wat trekken, vandaar dat het bij mijn dochter van 15 pas net is gediagnostiseerd. Ik herkende veel bij haar en vond het niet ‘raar’. Maar anyway; wel herkenbaar dus).

    Hopelijk kan en mag je dit compliment (want dat is het) van mij aannemen van jezelf en dan niet alleen met je hoofd, maar ook met je gevoel.

    En dank je dat je schrijft. Ik in mijn zoektocht voor herkenning voor mijn dochter ben zo blij met jouw schrijferij.

  3. steven

    Mocht ik in de tijd van de nazi’s er geweest zijn was ik in het beste geval gecastreerd (400.000 gehandicapte slachtoffers ondergingen dit verplicht naar het schijnt zonder verdoving). In het slechtste geval vergast of andere pijnlijke dood, waarschijnlijk gewoon verhongerd, want aktion t4 het zuiver ras programma was voor binnen duitsland wilde ook geen gehandicapten. Moment van mee leven met het verschrikkelijk lot van gehandicapten (en natuurlijke alle anderen slachtoffers) in de oorlog. Aangezien ik nu al 29 jaar leef zal ik er wel mogen zijn voorlopig in deze tijden.

    Maar zichtbaar zijn houd ik niet van er zijn geen foto’s van mij enkel pasfoto’s omdat dit verplicht is. Gelukkig waren er nog niet zo veel gsm’en met fototoestellen toen ik naar school ging. Zingen is een nachtmerrie op school als dit was gelukkig in groep verborg ik mijn hoofd strategisch achter andere leerlingen. Hoog uit als er toch bekijks was bewoog mijn mond zonder klank achteraan in de klas. Maar of ik die dingen mocht stelde ik mij geen vragen bij, dit kwam van zelf omdat het in de stress van tussen de mensen te zijn het enige was wat lukte. Al die verplichtingen in school die het tegenovergestelde zijn van mijn teruggetrokken, niet emotie tonende, verlegen zwijgende, mensenschuwe karakter. De ruimte die ik daar moest in nemen dat was ik niet dat was een toneeltje op vraag van leerkrachten. Maar ik kan dat niet onthouden en doen alsof ik dat leuk zou vinden. Enkel als pijn ondragelijk is rol ik omdat het oncontroleerbaar is anders verkies ik een doods gezicht en ontwijkend levenloos traag wandelend/stilstaand/zittend gedrag. Ik ben gewoon zo hier schrijven lukt nog maar bij andere mensen in het echt klap ik dicht zelfs al staan ze 500 meter verder. Minderwaardigheidsgevoel of onzeker ben ik niet echt als ik iets niet kan is dat maar zo. Iedereen kan wel iets niet en andere dingen dan weer wel.

    Ik vraag mij af is josje ook veganistisch vissenhuid doet vermoeden van niet, maar vlees loze korrels bestaan wel heb ik gezien op internet. Josje is dus sociaal en niet echt verlegen er zijn honden die dit wel zijn en zij krijgen een spuitje maar goed dat ik geen hond ben dan.

  4. Je mag er zelfs méér dan ‘alleen maar’ zijn Mandy; je bent ontzettend welkom en een toevoeging, een hele fijne naar mijn mening, en zeker ook met Josje! Dus laat je zeker zien en horen.
    Ik herken dat stemmetje, dat altijd maar kritiek heeft en angstig is. De uiteindelijke angst om afgewezen te worden is t bij mij. Mijn stemmetje probeert mij te beschermen daarvoor, alleen als ik naar haar zou luisteren, leef ik zo verborgen, dat is eigenlijk geen leven..
    Als je t leuk vindt, ik heb mn werk gemaakt van mijn stemmetje.. nou ja, mijn stemmetje, ‘Mijn Beppie’, is de basis van mijn coachingspraktijk. Juist omdat t zo ontzettend herkenbaar is en t zo fijn is als je steeds meer je eigen leven kunt leven, ondanks dat irritante stemmetje… (www.mijnbeppie.nl)
    Dank je wel voor je mooie en persoonlijke (en herkenbare!) blog!!

    • Reactie door auteur

      Mandy

      Hoi Barbara, dankjewel 🙂 Die angst voor afwijzing klinkt mij ook niet vreemd in de oren. Ik dek mezelf vaak in als het ware. Ik wil dan niet dat ik kritiek oid krijg van een ander en geef mezelf bij voorbaat al de klappen. Wel een super idee om dat stemmetje een naam te geven. Ik wist niet dat je een coachingpeaktijk had. Leuk, ik ga op je website kijken!

  5. Edo

    Mooie overpeinzingen Mandy <3 Krachtig!

Geef een reactie