Emotionele schade door het UWV

In 2018 kwam ik na een rechtszaak tegen het UWV weer terug in de Wajong. De financiële schade van het onterecht stopzetten van mijn Wajong in 2013 is inmiddels al weer een tijdje hersteld, maar het UWV weigerde nog altijd om de emotionele of immateriële schade te erkennen. Het kon toch niet zo zijn dat dit helemaal geen consequenties heeft voor hen en dus geen enkele compensatie voor mij? In mijn ogen niet.

Toename aan psychische klachten

De emotionele schade bestaat voor mij uit het volgende:

• De rechtszaak heeft veel tijd gekost. Ik heb honderden uren besteedt aan de rechtszaak, inclusief alle voorbereidingen en het verwerkingsproces. Denk aan naar de rechter moeten, naar de advocaat, reistijd, brieven schrijven, juridische brieven lezen, dingen uitzoeken, tussentijds bijstand moeten aanvragen bij de gemeente met alle verplichtingen van dien en ga zo maar door. Bezwaar, beroep, hoger beroep.. En wat dacht je nog van alle uren rondom deze regeldingen waarin mijn spanning zo hoog was dat ik niet normaal kon functioneren?
• Al die uren heb ik niet kunnen besteden aan mijn gezonde ontwikkeling en het deelnemen aan de maatschappij. Mijn ontwikkeling is in het begin echt helemaal stopgezet en ik had een terugval in mijn herstelproces. Het was weer standje overleven. Al die uren die ik had kunnen besteden aan zinvolle dingen haal ik nooit meer in.
• Bovendien is een groot deel van mijn pgb-begeleiding opgegaan aan de rechtszaak. Mijn begeleidster ging altijd mee naar UWV-keuringen en naar de rechter. Maar denk ook aan alles voor- en nabespreken. En dat voor- en nabespreken kost heel veel tijd uit als je autistisch bent en niet goed tegen onzekerheid kan, grote moeite hebt met onduidelijkheid en met onrecht en met lastige dingen loslaten. Al die uren hebben we niet kunnen besteden aan de doelen waar ik mijn pgb jaarlijks voor krijg, die mij vooruit helpen. Dat zijn doelen gericht op ontwikkeling, gezondheid en welzijn.
• Al die uren had ik bovendien veel negatieve emoties zoals stress, boosheid, machteloosheid en wanhoop. Met een toename van psychische klachten, zoals somberheid, angst en dwang, als gevolg. Ik zat in de put. Een strijd moeten voeren speelt altijd mee op de achtergrond, ook als er concreet geen afspraak is met een advocaat, ook als ik even niet naar de rechtbank moet of een brief moet schrijven. Wachten in onzekerheid is killing voor mijn autistische brein. Het neemt houvast en voorspelbaarheid weg. De manier waarop ik behandeld werd door mensen van het UWV was keer op keer teleurstellend en dat doet wat met je.
• Nog steeds heeft de rechtszaak een emotionele impact. Het is een traumatische ervaring geweest die mijn gevoel van basisveiligheid heeft aangetast. Als ik een brief krijg van het UWV heb ik soms braakneigingen van de spanning, ook als het gewoon een maandelijkse standaardbrief is van de Wajonguitkering. Mijn hersenen gaan vaak op zwart als ik iets moet doen voor het UWV, omdat ik blokkeer. En als ik online iets zie over de zoveelste ellende met het UWV zit ik gelijk tegen het plafond van de woede.

De emotionele schade gevisualiseerd

(groene lijn = hypothetisch)

Hoofdstuk nog lang niet afgesloten

Het hoofdstuk van de rechtszaak was dus emotioneel nog niet voor me afgesloten. Het is met geen woorden genoeg te beschrijven wat voor ellende ik heb meegemaakt bij het UWV. Het was keer op keer tenenkrommend, onpersoonlijk, hard en onrechtvaardig hoe ik door hen behandeld ben en wat ze over me zeiden. Er moest dus nog iets gebeuren.. Het was voor mij nodig en belangrijk om erkenning van en compensatie voor bovenstaande emotionele schade en langdurige overbelasting te krijgen. Ik kon het niet zomaar loslaten.

Ten eerste, zit ik nog steeds in de Wajong en misschien wel voor de rest van mijn leven. Dat betekent dat ik nog steeds afhankelijk ben van het UWV. Ik kan niet naar een andere partij.. Daarom is het voor mij essentieel dat ze inzien wat voor leed ze hebben veroorzaakt en dat ze lering trekken uit hetgeen gebeurd is zodat ze dit niet nogmaals gaan doen.

Ik denk daarbij niet alleen aan mezelf. Er zijn ontelbaar schrijnende verhalen van andere mensen die in hun gezondheid en welzijn zijn geschaad door het UWV. Ik vind dat dat niet maar eindeloos door kan gaan. Als individu en helemaal als individu met een kwetsbaarheid sta je machteloos tegen de logge overheidsinstelling a la UWV. In een land als Nederland moet je ten alle tijden kunnen opkomen voor je rechten, financiële veiligheid en geestelijke en lichamelijke gezondheid.

Onafhankelijke deskundige instellen

Afgelopen woensdag was ik daarom bij de rechtbank in Amsterdam voor de nog altijd durende UWV-ellende. Met grote tegenzin ging ik daarheen, maar uit noodzaak dus. Ik moest er al om 9:30 uur zijn. Dat was al een bron van stress om zo vroeg met het OV in de spits vanuit Tilburg daar te zijn. Mijn begeleidster ging gelukkig mee en voor Josje had ik oppas kunnen regelen.

De rechtszaak zelf begon om 10:00. Mijn advocaat wilde dat de rechter een onafhankelijke deskundige zou instellen om de immateriële schade te onderzoeken, omdat het UWV de schade niet erkende omdat wat ik opgesomd heb in een uitgebreide brief subjectief is. Het UWV was het echter ook niet eens met het instellen van een onafhankelijke deskundige. De rechter snapte wel hoe veel gedoe het nog zou zijn om weer een onafhankelijk onderzoek te doen en vroeg zich af of we er niet gezamenlijk uit konden komen, zonder die deskundige. Mijn advocaat en de advocaat van het UWV gingen toen in beraad.

Eindelijk menselijkheid!

En wonder boven wonder erkende het UWV daarna ein-de-lijk de grote impact van de rechtszaak op mij. Het gaat er juridisch dan vooral om dat het meer dan gewone stress is omdat ieder mens stress heeft van een rechtszaak en het wegvallen van inkomen. De advocaat van het UWV bood ook excuses aan. Na tien jaar heb ik dus begrip gekregen. Eindelijk erkenning voor het psychische leed dat ik gehad heb door de belachelijke keuring in 2012, het onterecht stopzetten van de Wajong in 2013 en het jarenlange juridische gevecht dat daarop volgde.

Dit betekent heel veel voor me. Het haalt een zwaar gewicht van mijn schouders. Ik krijg nog een kleine schadevergoeding, die totaal niet in verhouding staat tot alle tijd en ellende die de rechtszaak me gekocht heeft. Mijn advocaat vroeg €3000 en ik krijg €750, dus dat komt neer op €75 per jaar ellendige strijd. Een strijd die helemaal niet had hoeven plaatsvinden als het UWV niet onrechtmatig de Wajong had stopgezet.. Echt zonde en verloren tijd. Maar goed, voor emotionele schade is het al heel wat dat het UWV dat erkent. En emotionele schade is nu eenmaal lastig uit te drukken in geld, dus ik vind het oké zo.

Nu kan ik doorgaan met mijn leven en mijn energie in nuttige en leuke dingen steken. De rechtszaak kan ik nu eindelijk een plekje gaan geven. Ik ben iedereen dankbaar die me steunde in dit gevecht. En ik ben trots op mezelf dat ik heb gevochten voor mijn rechten. Kom niet aan het gevoel van rechtvaardigheid van een autist hoor! :p

Wat zou jij het UWV eens willen meegeven, in het algemeen?