In een eerdere vlog vertelde ik al hoe ik plan. Dat is een systeem dat ik per jaar weer opnieuw afstem op wat nodig is voor me om me goed te voelen en goed te kunnen functioneren. Het komt er nu op neer dat ik op basis van allerlei to-do-lijsten een dagplanning maak. Per lijst heb ik een overzicht wat er per levensgebied gebeuren moet, zoals in het huishouden. In deze blog laat ik je zien hoe die planning er per dag uitziet.
Vaste tijden
Per dag selecteer ik uit mijn diverse lijstjes wat nodig is en wat ik wil en kan doen. Daarbij moet ik prioriteiten stellen. Een aantal activiteiten doe ik op vaste tijden. Dan kan wel wat schelen qua tijd, maar over het algemeen niet meer dan een half uur. Hieronder staat mijn raamwerk voor mijn dagplanning.
- 8:00 ontbijt
- 8:30 Josje uitlaten
- 10:30 tussendoortje
- 13:00 lunch
- 13:30 Josje uitlaten
- 15:30 tussendoortje
- 18:00 avondeten
- 18:30 Josje uitlaten
- 20:30 tussendoortje
- 23:30 Josje uitlaten
Van agenda naar dagplanning
Afspraken plan ik zoveel mogelijk tussen mijn routines en vaste structuur in, want ervan afwijken geeft veel onrust. Iedere dag kijk ik naar mijn afspraken voor de volgende dag en die schrijf ik op een los blaadje. Andere dingen buiten de deur schrijf ik ook op, zoals boodschappen doen. Mijn eettijden laat ik vaak weg, omdat ik (foodie) die niet vergeet. Hier drie voorbeelden van hoe een dag eruit kan zien.
| Maandag | Donderdag | Zaterdag |
| Josje uitlaten Josje uitlaten Gastles geven Josje uitlaten Bodypump Josje uitlaten | Josje uitlaten Kapper –> boodschappen Josje uitlaten Gesprek over stage (online) Josje uitlaten Josje uitlaten | Josje uitlaten Zumba Josje uitlaten Josje uitlaten Josje uitlaten |
Wat ik verder thuis doe
Alles wat ik verder thuis doe, plan ik rondom afspraken en mijn dagstructuur heen. De activiteiten die gekoppeld zijn aan bepaalde tijden of bovenstaande dagstructuur zet ik eerst op het lijstje. Als ik bijvoorbeeld om zes uur wil eten, moet ik tussen 17:00 en 17:30 beginnen met koken. En douchen komt na het sporten.
Daarna komt alles wat ik ergens op de dag wil doen, maar waarvan het minder uitmaakt wanneer.
- Wat wil ik voor Josje doen? Water en eten geven gaat vanzelf, maar tandjes poetsen of andere verzorgdingetjes schrijf ik wel op.
- Wat is allemaal nodig qua zelfzorg? Medicatie innemen gaat vanzelf, want de strip ligt in het zicht als ik koffie zet. Maar make-up op doen en benen scheren schrijf ik bijvoorbeeld weer wel op.
- Wat wil ik in het huishouden doen? De wc’s poetsen en handdoeken vervangen en de vaatwasser uitruimen bijvoorbeeld.
- Dan plan ik nog wat ik als ZZP-er moet doen, voor mijn vlog, blog en social media en als boekreviewer.
- Dan zijn er nog allerlei activiteiten zoals administratie en mailen.
- En ik plan ontspannende en plezierige dingen in zoals mediteren en tv-kijken. Dat helpt me omdat ik anders moeite heb met dat mezelf toestaan.
Algehele routines schrijf ik niet op, omdat dat over het algemeen vanzelf gaat. maar ik schrijf ik wel bepaalde onderdelen van een routine op als stok achter de deur, als ik een reminder nodig heb of gewoon omdat het fijn is om kleine taakjes af te strepen. De inductieplaat na het koken schoonmaken doe ik vaak niet als ik het niet opschrijf. Maar bijvoorbeeld tandenpoetsen en naar de wc gaan heeft geen reminder nodig en schrijf ik niet op.
Voorbeeld van een dagplanning voor woensdag
Koken hoeft niet want ik had dinsdag al voor twee dagen gekookt. En wat tussen haakjes staat is afhankelijk van of het lukt qua tijd nog en qua prikkels.
| Ochtend | Middag | Avond |
| J uitlaten J oogzalf Make-up Vaatwasser uitruimen (Reviewboek lz) Tas pakken Trein Bij mijn zusje | Bij mijn zusje J uitlaten Trein Mediteren Donderdag plannen Laptop | J uitlaten (Omkleden) (Bodypump) Douchen Kleren klaarleggen Netflix J uitlaten |
Mijn lijstjes zijn soms wat specifieker en soms wat globaler. Als ik een drukke dag heb bijvoorbeeld, heb ik een chaoshoofd en zijn meer reminders nodig. Op mijn telefoon staan nog allerlei lijstjes waarop specifiek staat wat ergens onder valt. Als ik bijvoorbeeld tijd voor de ‘laptop’ plan, kijk ik als ik eenmaal op de laptop zit op mijn laptoplijstje what to do. Iets doorgeven aan het UWV bijvoorbeeld. En als ik een afspraak heb met mijn begeleidster pak ik mijn lijstje erbij met te-bespreken-punten.
Sommige dagen maak ik een lijstje op deze manier, dus zonder precieze volgorde:
| Josje | Zelfzorg | Huishouden | Digitaal | Overige | Ontspannen |
| Borstelen Nagels … | Douchen (+haren wassen) … | Spiegels schoonmaken … | TikTik video … | Tandarts bellen … | Serie kijken … |
Ook rekening houden met
Bij mijn dagplanning, kijk ik ook naar de andere dagen in de week. Op die manier zorg ik voor balans qua soorten activiteiten. Als ik bijvoorbeeld een sociale dinsdagavond heb, moet ik de woensdagochtend alleen zijn. Vanaf juli ga ik 12 uur stage lopen per week en in de oneven weken op maandag oppassen op mijn neefje. Verder ben ik als ZZP-er beschikbaar als schrijver en spreker. Een oneven week zonder opdrachten ziet er bijvoorbeeld zo uit:
| Dag | Ochtend | Middag | Avond |
| ma | OV oppassen | oppassen | OV |
| di | boodschappen | begeleidster komt | |
| wo | stage | bodypump | |
| do | stage | bodybalance | |
| vr | stage | naar schoonheidsspecialist | |
| za | zumba | ||
| zo | boodschappen | met iemand afspreken |
Naast de balans van activiteiten over de week moet ik bij mijn dagplanning rekening houden met andere factoren. Als het bijvoorbeeld heel warm wordt, moet ik de planten in de tuin water geven. Sommige activiteiten treffen voorbereidingen zoals een recept uitzoeken voor het koken. Afhankelijk van het aantal prikkels, moet ik rekening houden met hersteltijd. Er zijn ook dingen die om de zoveel dagen moeten gebeuren zoals mijn haren wassen. Of om de zoveel weken zoals een vlog. En als ik een afspraak digitaal heb, is er geen reistijd, maar als het op locatie is wel.
Wat komt er van mijn dagplanning terecht?
Het achteraf afvinken helpt bij het gevoel van voldoening, omdat ik besef dat iets gedaan heb. Anders zie ik vooral wat ik niet gedaan heb of nog moet doen. Over het algemeen lukt het aardig om mijn planning te volbrengen. Maar in de praktijk kunnen allerlei factoren de uitvoer van de planning belemmeren. Als ik een slechte concentratie heb, kan ik bijvoorbeeld maar 1 hoofdstuk van een boek lezen terwijl ik er 2 wilde. Overprikkeling, somberheid, moeheid, veel dwang zijn ook allemaal zaken die actief en nuttig bezig zijn belemmeren.
Soms gaat er iets niet door of komt er iets bij. Dan stel ik mijn planning bij. Soms duurt iets ook langer dan ik had ingeschat. Uiteindelijk moet wat ik doe op een dag haalbaar zijn qua tijd en energie. Ik moet onderprikkeling en overprikkeling zoveel mogelijk voorkomen om geen psychische klachten te krijgen.
Wat werkt is persoonlijk
Dit is hoe ik het nu doe. Hiermee pak ik de regie over mijn eigen leven. Plannen zelf kost ook tijd, maar het levert mij genoeg op. Het helpt om in actie te komen, maar juist ook om mijn grenzen te bewaken. Alles wat er op staat heeft een functie. Als het er niet op staat, is het niet nodig. Ik drink bijvoorbeeld genoeg, maar als je moeite hebt met goed drinken kan je het opschrijven of een app gebruiken.
Zo is het ieder voor zich om te ontdekken wat werkt qua planning. Vraag hulp waar nodig en houd rekening met jouw kenmerken van autisme. Probeer dingen uit en kijk per periode in je leven wat helpend is voor jou qua wel en niet plannen. Succes!
Wat helpt jou om per dag te kunnen functioneren?
Angela
Ik worstelde met het vinden van het perfecte systeem. Dus mijn systeem veranderde vaak.
Ik ben erachter gekomen dat voor mij een planning per dag (wat ga ik deze dag allemaal doen?) En een planning per uur (om 8:00 dit, 9:00 dat etc) totaal niet werken.
Het ene is te ruim, dan mis ik overzicht en het andere te gedetailleerd zodat ik van slag raak als ik pas 8:05 met iets begin.
Tegenwoordig plan ik ochtend, middag, avond. 1 afspraak of activiteit per dagdeel is al voldoende, maar meer mag als het lukt. Ik heb per dagdeel 3 regels om op te schrijven. Zo zorg ik ervoor dat ik niet teveel neerzet. Alle tijd die ik dan over heb kan ik invullen naar behoefte op dat moment. Zo voorkom ik ook dat ik mezelf overvraag.
Ook probeer ik een dag 1 thema te geven. Als ik een sociaal evenement heb, dan is dat het thema van die dag. Meer moet ik dan ook niet willen.
Mijn thema vandaag is bijkomen. Ik heb gisteren vlak voor het avondeten een meltdown gehad, met alle gevolgen van dien. Dus vandaag moet ik bijkomen, en niet teveel van mezelf eisen.
Mandy Verleijsdonk
Hopelijk is het bijkomen vandaag al een beetje gelukt 🙂
Steven
Als systeem gebruik ik de To Do-app van MSoft waarin ik al mijn “to do’s” oplijst. Daarmee kan ik to do’s op dagen plannen. Ik streef meestal naar een drietal to do’s per dag te doen, maar kan ook meer of minder zijn naargelang het uitkomt. Taken voltooien geeft voldoening. Soms lukt de planning niet helemaal en dan probeer ik mild voor mijzelf te zijn (mindfulness). Mijn agenda zit digitaal maar ik kan mij voorstellen dat op papier schrijven voordeel heeft.
Ferdinand
Dagplanning
Door mijn ass heb ik een dagplanning nodig om de rust te behouden en overzicht te hebben.
Maar door mijn adhd wijk ik meestal van mijn dagplanning af omdat ik me laat leiden door wat ik op het moment wil gaan doen.
Meestal zijn dingen wat je dan niet op je dagplanning heb neergezet.
Ik heb het speciaal op gehangen om er naar te kunnen kijken maar ondanks ik.weet dqt het er hangt kijk ik.er niet naar om.
Dus eigenlijk werkt zo een dagplanning alleen als ik misschien last heb van overprikking zodat ik geen energie heb en mijn adhd uitgeschakeld is.
Ferdinand
Anja
Heel knap dat je dat allemaal zo kan plannen Mandy. Ik weet dat je ook periodes gekend hebt, dat je bijna overdreven ging plannen en dat je dat veel energie kostte. Zoals het er nu uitziet, heb je het goed op orde.
Ik ben ook wel van het plannen, maar ik ben niet zo heel nauwkeurig en dan overvalt de dag mij soms toch weer.
Ik hou mijn agenda wel bij, maar soms maak ik een mondelinge afspraak met iemand en die komt dan weer niet in mijn agenda, gevolg dat ik mezelf ‘klem’ zet of een dubbele afspraak maak . Ik leer wel veel van jou, succes met plannen en bloggen.
Mandy Verleijsdonk
Goed opgemerkt. Er is wel meer ruimte gekomen gelukkig, vooral gevoelsmatig ook in mijn leven. Het is iets minder moeten en dwang. Het blijft altijd de kunst om de balans te houden hè… maar afspraken opschrijven is wel handig, dus hopelijk lukt dat toch. En anders hoop ik dat je jezelf niet veroordeelt. 🙂
Anoniem
Herkenbaar. Het op papier zetten, helpt mij om mijn anders continue herhalende en dwars door elkaar gaande gedachten wat ik allemaal ‘moet’ en wil doen, meer uit mijn hoofd te krijgen en te ordenen.