Antidepressiva, wel of niet?

In Zembla ging het er over dat antidepressiva vaak niet werken, maar er is zoveel meer over te zeggen. Ik dacht daarbij terug aan de medicatie die ik geslikt heb vanaf mijn 18e voor depressies, angsten, OCD en slaapproblemen. Op en af slikte ik verschillende soorten antidepressiva (soms antipsychotica of slaapmiddelen). De dosis ging omhoog en weer omlaag.

Het was voor mij en de psychiater een zoektocht

Hielp het? Waren de bijwerkingen niet te heftig? Zodra het kon, wilde ik de medicijnen afbouwen. Zodra het nodig was, startte ik weer. Het werd een innerlijke en lichamelijke strijd. Sommigen zeiden dat ik het moest zien als een pil die je ook zou slikken bij een fysieke ziekte.

Ik slik nu al twee jaar geen antidepressiva meer, maar onlangs heb ik een lage dosis antipsychotica geslikt voor de drukte in mijn hoofd. Ik kreeg medicijnen van de huisarts. Niet ideaal, maar de realiteit is dat er lange wachtlijsten zijn voor specialisten. Ernstige bijwerkingen, waaronder toenemende lusteloosheid, deden me na drie weken al weer stoppen.

Er is geen 1-op-1-relatie tussen medicijnen en bijwerkingen of het effect. Die is er zelden als het psychische ellende betreft. Ik slikte geen medicijnen omdat het goed ging, dus er waren al andere dingen die speelde. Bovendien had ik me ook zo kunnen voelen los van de antipsychotica. Ik weet het niet, want ben geen wetenschappelijk experiment.

Het is steeds een zoektocht voor de cliënt en de behandelaar(s) wat nodig is. Het probleem is dat er niet voldoende hulp geboden kan worden vanwege de bezuinigingen. Er is soms geen keus om wel of niet medicatie te geven, want er is regelmatig geen andere optie. Los daarvan, zijn er veel mensen die toch echt baat hebben bij medicijnen.

Onderzoek kun je niet op individuen toepassen

Cliënten zijn geen gemiddelde mensen, maar individuen die zorg op maat nodig hebben. Je weet nooit wat de precieze oorzaak is van bijvoorbeeld een depressie, de ernst en symptomen ervan variëren en een depressie staat vaak niet op zichzelf. Bij mij ging het o.a. samen met een angststoornis.

Bij behandeling moet er daarnaast rekening gehouden worden met variabelen buiten de ziekte om. Ik ben bijvoorbeeld autistisch. Rudy Simone schrijft in Aspergirls dat autisten vaak minder nodig hebben van medicijnen. Een gemiddelde dosis kan hen ziek maken. Voor mij is het ook een extra uitdaging om af te lezen aan mijn lichaam wat het medicijn doet. Buiten autisme zijn er nog vele andere dingen om rekening mee te houden bij het bepalen van de juiste behandeling, bijvoorbeeld of er steun is in het sociaal netwerk.

Antidepressiva kunnen het proberen waard zijn

Menno Oosterhof vindt het een zegen dat hij de optie heeft om medicatie voor te schrijven. We weten allemaal dat antidepressiva geen toverpillen zijn. Psychiaters kunnen niet toveren, maar wel met de cliënt en andere behandelaars zoeken naar de beste optie(s). Dat kost tijd en tijd kost geld.

So keep calm and keep asking the government for money.

Wat is jouw ervaring met psychofarmaca?