Misofonie en misokinesie, boos op prikkels

‘Misofonie’ kwam ik voor het eerst tegen in het tijdschrift ‘Vriendin’ waar het ging over een vrouw met deze aandoening. Ze werd ‘knettergek’ van eetgeluiden en andere geluiden zoals het klikken van een pen en moest daarom regelmatig oordoppen indoen. Herkenbaar…

Als kind al werd ze razend van gesmak en andere geluiden als ze met het gezin at. Als puber werd ze agressief van menselijke geluiden als ademhalen, gegeeuw of een neus ophalen. Ook op bewegingen zoals gefrunnik aan haren reageerde ze heftig.

Sociaal contact ging er onder lijden omdat ze ging snauwen naar de ander. Ook school en daarna haar studie gingen er onder lijden, want ze kon zich maar moeilijk concentreren door de gevoeligheid voor al die geluiden. Ze kwam in een dip terecht en ging naar een psycholoog. Toen, op haar 32^e pas, leerde ze over misofonie. Die erkenning was een opluchting. Vervolgens leerde ze om met misofonie om te gaan. Onder andere door meer te ontspannen en te relativeren.

Heel herkenbaar

Er ging een lichtje branden bij mij bij dit artikel. Ik walgde als kind van alle menselijke geluiden. Als iemand in het gezin smakte, snurkte, wiebelde met tenen, frunnikte aan een haarpluk of wat dan ook, ontplofte ik (meestal alleen van binnen). Als iemand zong, riep ik dat hij/zij stil moest zijn. Later, tijdens relaties, kon ik niet slapen als mijn vriend zwaar ademde of snurkte.

Omdat ik nu alleen woon, heb ik gelukkig weinig last van geluiden. Alhoewel ik soms toch moet walgen, als ik bijvoorbeeld iemand van de buren hoor plassen of hoesten. En ik word zo boos als ik uren achter elkaar de stem van mijn buurman hoor. Buitenshuis heb ik er ook last van. Als iemand vrolijk fluit bijvoorbeeld, word ik ontzettend boos van binnen. Ik vind dat zo’n doordringend, naar geluid. Het brengt stress.

Misofonie of iets anders?

Maar.. is dit niet gewoon mijn gevoeligheid voor prikkels door mijn autisme, waardoor ik snel overprikkeld raak? Ik denk dat het bij autisme om een algemene gevoeligheid voor geluiden en andere prikkels gaat. De gevolgen zijn ook niet zozeer walging en haat, maar meer onrust, oververmoeidheid en niet meer kunnen functioneren. Maar ik ervaar bij sommige geluiden toch echt wel walging. Het hangt voor mij dan meer samen met een soort smetvrees van het type walging en ook met mijn perfectionisme die ik project op anderen (sorry :s).

Vereniging Misofonie NL omschrijft misofonie als een hersenaandoening waarbij specifieke geluiden extreme gevoelens (woede, haat, walging, afschuw) opwekken. Letterlijk betekent misofonie ‘haat voor geluid’. Volgens het AMC is misofonie een psychiatrische aandoening, maar volgens een aantal onderzoekers in Amerika is het een neurologische aandoening. Volgens weer anderen is het een stoornis in het verwerken van informatie.

In het boek ‘Vals alarm’ bespreekt psychiater Menno Oosterhoff dat misofonie mogelijk  thuishoort in het dwangspectrum en dat het mogelijk meer voorkomt bij mensen met autisme, omdat je daar ook overgevoeligheid ziet voor prikkels. Bij mensen met ticstoornissen komt Oosterhoff ook veel tegen dat iemand zich ergert aan wat niet op orde is in de samenleving. Ergernis aan de omgeving en prikkelbaarheid spelen ook bij andere vormen van dwang een rol. Dan gaat het eerder over dwang met onrust als kerngevoel en niet angst, waarbij je als het ware recht wil maken wat krom is (Just Right OCD).

Invloed op je leven

Iedereen kent ergernissen, maar mensen die geen misofonie(, autisme en/of OCD) hebben, kunnen het naast zich neerleggen. Bij misofonen gaat de aandacht volledig naar de trigger. Ze kunnen zich niet meer concentreren op wat ze aan het doen waren, willen vluchten of de strijd aangaan met diegene of datgene dat het geluid maakt. Dat misofonen hun triggergeluiden boven alles uit horen komt doordat ze een hyperfocus ontwikkeld hebben.

Bij misofonie gaat het vooral om alledaagse, meestal menselijke geluiden, zoals slikken, hoesten, geeuwen, ademen, neuriën of gelach. Ook andere geluiden die door mensen, dieren of apparaten geproduceerd worden, kunnen triggers zijn. Bijvoorbeeld typen op een toetsenbord, roeren met een lepeltje, tikken van een klok of gezang van vogels.

De meeste misofonen hebben naast auditieve ook visuele triggers (misokinesie). De triggers zijn vaak repeterende bewegingen, zoals wiebelen met een voet, frunniken aan haar en malende kaken. Arghhhhh, stop daarmee! Herkenbaar, daar heb ik menig ruzie over gehad in mijn leven.

Afhankelijk van de ernst, geldt voor de meeste misofonen dat ze problemen ondervinden op het gebied van relaties, school of studie, werk, ouderschap en algemene gezondheid. Ook heeft het een negatieve invloed op het gevoel van eigenwaarde. Vaak vermijden ze bepaalde situaties en mensen. Naast de hevige emoties die de triggers opwekken, kunnen misofonen ook last hebben van een verhoogd spanningsniveau, gevoelens van schaamte en/of schuld, angst om zelfbeheersing te verliezen, vermoeidheid en onbegrip van anderen.

Misofonen kunnen gelukkig zelf een aantal dingen doen om minder last te ervaren van hun aandoening. Zie deze tips.

Hoe denk jij over de verschillen en overeenkomsten tussen misofonie en prikkelgevoeligheid bij autisme?