Vriendschappen aangaan bij autisme

Er zijn mensen met autisme die gelukkig zijn in hun eentje en geen behoefte hebben aan vriendschappen of een relatie, maar de meesten behoren niet tot die categorie. Wat niet wil zeggen dat ze een sociaal netwerk hebben. Velen zijn helaas eenzaam en missen vrienden, maar die vind je niet altijd 123.

Vriendschappen behouden

Mijn insteek tegenwoordig is om eerst, zonder verwachtingen contact met mensen te maken. Als je met iemand een klik hebt en tijd in elkaar investeert ontstaat er later hopelijk een vriendschapsband. Voor die tijd is het belangrijk met mensen in contact te komen, want ze komen niet naar je eigen voordeur lopen. Waar ga je dan heen?

Je kunt naar speciale groepen voor mensen met een psychiatrische achtergrond, naar activiteiten voor mensen met autisme en/of naar algemene activiteiten. Het is fijn als er een bepaald kader is, want dan heb je al iets om over te praten of je hebt iets om te doen. Natuurlijk kun je overal mensen tegenkomen, maar dan is het lastiger inschatten of iemand behoefte heeft aan een praatje.  Wees dus actief, maar zonder overprikkeld te raken. Ga naar een sportschool bijvoorbeeld. Online contact maken kan ook voldoening geven. Probeer verschillende dingen uit.

Niet te veel meegaan

Blijf wel jezelf tijdens het contact, zodat mensen weten wie ze voor zich hebben. Je hoeft niet meteen je hele levensverhaal te vertellen. 😉 Zie er verzorgd uit en ben schoon zodat mensen bij je in de buurt willen zijn. Bedenk eventueel vooraf gespreksonderwerpen als spontaan zijn lastig is. Gaat er iets mis, lach daar dan samen om. Een blunder is later een leuke anekdote. Het hoeft niet allemaal perfect te verlopen.

Als er eenmaal een band is, moet je die onderhouden. Het kan soms vermoeiend zijn om af te spreken. Het proces dat er aan vooraf gaat kost al energie. Denk aan initiatief nemen of reageren op een berichtje en het plannen. Tijdens het contact zelf kunnen aanpassingen nodig zijn om overprikkeling en misscommunicatie te voorkomen. Open zijn naar elkaar is belangrijk. Dat geeft een gevoel van veiligheid. Dan kun je allebei jezelf zijn en toch rekening houden met elkaar. Lukt dat echt niet, dan is het tijd om afscheid te nemen van elkaar. Sommige vriendschappen zijn er voor altijd, sommige gaan over.

Als vrienden maken niet lukt

Lukt het niet om vrienden te maken of blijf je eenzaam, dan zijn wonen in een groepswoning voor mensen met autisme of een huisdier nemen goede alternatieven. Als je in staat bent om daar goed voor te zorgen, kunnen huisdieren veel geven. Dat is zeker niet minderwaardig ten opzichte van mensen.

Verder kan een sociale vaardigheids- of communicatietraining handvatten geven of kan een maatschappelijk werkster of psycholoog je helpen bij contact met mensen aangaan. Los van sociaal contact, zal je moeten leren omgaan met vervelende gevoelens als onzekerheid, frustratie en eenzaamheid.

Mijn vriendschappen

Mijn ervaring met vriendschap begon op de kleuterschool. Daar moederde ik over een meisje in de klas dat jonger was. Ze was de hele basisschool lang mijn beste vriendin. Met andere klasgenootjes had ik ook contact, maar dan was ik verlegen. Het contact met mijn best friend werd minder op de middelbare school toen we niet meer bij elkaar in de klas zaten. Na de middelbare school ging ik in therapie en verloren we elkaar uit het oog, maar sinds kort hebben we weer contact. Het voelde gelijk vertrouwd. We hebben dezelfde humor, niet onbelangrijk.

Ik heb tegenwoordig verder genoeg andere vriendschappen, maar spreek niet vaak af. Het liefst ook één op één en niet in een groep. Ik ken de meeste mensen van therapie, vrijwilligerswerk en een paar mensen nog van school. De meesten zijn ietsje ouder dan ik. Ik maak steeds makkelijker contact met mensen en dat hoeft niet altijd meteen uit te monden in vriendschap. Het gekke is dat ik na mijn autismediagnose socialer ben geworden, omdat ik me bevrijd voel en mezelf durf te zijn. Dan kan ik best ook spontaan zijn, hoewel ik vaak moeite heb met initiatief nemen.

Voor mij is gelijkwaardigheid belangrijk

Dan kan het best zo zijn dat de ene persoon een keer meer geeft dan de ander, want daar is de band dan sterk genoeg voor. Er moeten ook overeenkomsten zijn, bijvoorbeeld qua interesse of activiteiten die je leuk vindt. Het is fijn om ergens samen i.p.v. alleen heen te gaan. Een klik is belangrijk. Ik durf ook te erkennen dat ik met veel mensen geen klik heb en dus ook niks hoef met die mensen. Vroeger dacht ik dat ik met iedereen goed overweg moest kunnen.

Ik heb steun aan vriendschappen, voel me als mens gewaardeerd en vind het fijn om er voor iemand anders te kunnen zijn. Wel vind ik het lastig om agenda’s op elkaar af te stemmen. Bijna iedereen heeft het druk en voor mij kan afspreken niet als ik al iets anders gepland heb die dag. Vrijwilligerswerk en afspreken op één dag is bijvoorbeeld een combinatie die tot overprikkeling leidt. Als ik een liefdesrelatie heb met iemand, zie ik die persoon een paar keer in de week en is afspreken met vrienden lastig.

Me verbonden voelen

Toch zou ik mijn vrienden niet kunnen missen. Die verbondenheid en onderlinge waardering is belangrijk voor mijn gevoel van eigenwaarde en we hebben plezier. Ik moet het wel goed doseren en ik moet mijn grenzen bewaken. Ik leer steeds beter om niet te ‘geven’ als ik de energie voor mezelf moet bewaren. Dus ben ik soms wat minder attent dan vroeger.

Ik gun anderen ook hun vriendschappen en hoop dat mensen zonder autisme ook openstaan voor contact met mensen met autisme en niet meteen afhaken als iemand bijvoorbeeld ‘vreemd’ doet. Van verschillen onderling kun je allebei groeien als mens.

Heb jij nog tips voor het maken van vrienden en het onderhouden van vriendschap?