Leven op het autismespectrum

Alle blogs, Persoonlijke ontwikkeling & zelfzorg

Emoties zoals boosheid mogen uiten

Emoties pff.. Onlangs was ik boos op iemand. Het bijzondere daarvan is dat ik het heb geuit richting die persoon. Dat is een nieuwe ervaring voor mij. Bovendien heb ik mijn emotie laten zien. Daarmee zette ik mijn woorden kracht bij. Normaliter zeg ik het heeeel voorzichtig, omdat ik te bang om het verkeerd te doen of om de ander te kwetsen.

Wat was ervoor nodig om het te kunnen uiten?

  1. Het is gelukt doordat ik mijn emotie kon waarnemen (bewustwording), door op mezelf te letten. Ik ging dus op mezelf focussen in plaats op de ander en wat dan sociaal wenselijk is om te doen.
  2. Na de bewustwording, erkende ik de emotie en mocht die er zijn. Ik onderdrukte de boosheid dus niet.
  3. Hierdoor heb ik mijn grenzen kunnen aangeven en ben ik bij mezelf gebleven. Zo heb ik mezelf bijvoorbeeld niet gedwongen om de persoon waarop ik boos was aan te blijven kijken. Ik merkte het wegdraaien van mijn hoofd en liet het toe.
  4. Ik heb ook gekeken naar wat ik nodig had en dat was; alleen zijn. Dat heb ik aangegeven en ik ben naar huis gegaan.
  5. Daarna heb ik de tijd genomen om te kijken waarom ik precies boos was. Ik nam de verwerkingstijd om te voelen en na te denken.
  6. Ik heb ook contact gezocht door te appen en bellen over de situatie met een paar mensen. Hierdoor kon ik mijn ei kwijt en voelde ik me gezien en gesteund
  7. Gaandeweg kon ik mezelf steeds beter verwoorden. Daardoor kon ik mezelf verwoorden naar de persoon op wie ik boos, was waarom ik precies boos was. Dat luchtte me erg op. En op die manier ben ik open en eerlijk, wat ik belangrijk vind. Daarmee voorkom ik bovendien dat de ander gaat invullen wat er in mij omgaat.

Al bovenstaande stappen gaan samen met dat ik in het algemeen sterk in mijn schoenen sta tegenwoordig. En dat ik genoeg eigenwaarde heb om voor mezelf te durven opkomen.

Niet boos kunnen zijn

Vroeger kon ik niet goed boos zijn. Daar waren diverse redenen voor. Meestal stonden andere emoties op de voorgrond, zoals verdriet. Of er was geen energie voor boosheid, omdat ik te moe en somber was. Als er wel boosheid was, kon ik dat niet constructief uiten. Naar anderen toe was ik dan passief agressief, door kortaf te doen bijvoorbeeld. Naar mezelf toe was ik beschadigend. Ik sloeg mezelf, kneep mezelf en schold mezelf uit.

Later leerde ik dat boosheid menselijk is. Maar toen bleef ik vaak hangen in mijn hoofd. Ik moest helemaal aan mezelf verantwoorden waarom ik boos mocht zijn en dan mocht dat meestal toch niet. Ik ging zoveel analyseren dat ik eindeloos begrip had voor de ander. Daardoor doofde mijn boosheid uit. Maar iets begrijpen wil natuurlijk niet zeggen dat je het ook goedkeurt.

Als je boosheid voelt, hoef je dat niet eerst met je ratio te hoeven toelaten.

Bewustwording van emoties

Ik ging het dus toch maar proberen: boosheid uiten. Het werd een onderdeel van therapie. Voor mezelf om het kwijt te kunnen, in plaats van het op te kroppen. En richting anderen uit eerlijkheid. Daarnaast om veiligheid voor mezelf te creëren door niet meer steeds over mijn grenzen te gaan. Dat ging gepaard met schuldgevoelens, schaamte, onzekerheid en veel gepieker. Maar oefenen gaat daar nu eenmaal mee gepaard. Oefenen is onwijs spannend.

In het algemeen kreeg ik meer inzicht in al mijn gevoelens en emoties. Dat was nodig, omdat mijn hoofd nooit kan stoppen met denken. Door te leren luisteren naar mijn lichaam en gevoel, leerde ik letten op mijn grenzen. Dan voelde ik het als iets niet oké was, door bijvoorbeeld heel veel spanning in mijn lijf en een ademhaling die vast zit. Lichaamsgerichte therapie, yoga en mindfulness hebben me dit mede geleerd.

Nu ben ik toe aan een volgende stap en kijk ik naar verfijndere emoties. Bang, boos, bedroefd en blij, zijn namelijk verder onder te verdelen. Als iets nog concreter wordt, geeft me dat houvast. Bovendien kent een emotie voor mij meerdere lagen en wil ik graag weten wat er onder zit. Dat kan me helpen met richting geven in wat ik moet doen.

emoties
De emotie encyclopedie

Geen verspilde energie

Wat zegt De emotie encyclopedie (zie ook mijn boekrecensie)? Daarin staan emoties met uitleg en wat je kunt doen. Boosheid is een balansherstellende emotie begrijp ik. Bij boosheid is de uitdaging om ergens ‘voor’ te vechten en niet ergens tegen. Dan kan je boosheid constructief gaan gebruiken en zet het je weer in de juiste richting als het ware. Dan sta je in je kracht in plaats van dat de boosheid destructief blijft en je leegzuigt.

Ik weet van mezelf dat ik echt niet te lang in die boosheid moet zitten. Dat put me fysiek en emotioneel uit. Het is dan de kunst om mijn eigen weg te blijven volgen en weer in mijn kracht komen te staan. Boosheid is dan niet alleen maar naar, maar heeft zijn doel gehad. Het herinnert me aan waar ik voor sta, aan mijn normen en waarden. Het herinnert me aan wat ik wel en niet oké vind.

Dat is waarom onrecht mensen met autisme zo ontzettend boos maakt. Omdat ze zelf veel belang hechten aan rechtvaardigheid, eerlijkheid, gelijkwaardigheid en respect.

Onderliggende emoties

Nadat de boosheid geuit is, komt er vaak een andere emotie naar boven. Zoals pijn, angst of verdriet. Stel je bijvoorbeeld voor dat je iemand gepest ziet worden, dan kan je dat boos maken in eerste instantie. Daarna kan het je verdrietig maken omdat je weet hoe pijn het doet om er niet bij te horen.

Die onderliggende emotie krijgt bij mij ook de ruimte, want wegstoppen helpt me niet vooruit. Weet ik uit ervaring. Ik krop dingen niet meer zo op als vroeger. Dat is niet makkelijk, maar ook een opluchting.

Hoe ga jij om met boosheid?

  1. Dat ‘stappenplan’ vind ik echt mooi! Eigenlijk heel logisch dat het dus moeilijk is om boos te zijn, als je al die stappen ziet. Ik ben een ‘wegloper’ bij boosheid. En als dat niet meer lukt, komt het er op een niet al te handige manier uit. Mooi dat je het dus blijkbaar kunt ‘leren’!

  2. Hi, wat een mooie beschrijving van wat ik ook ervaar. Dat uit en te na analyseren van wat je doormaakt. Ik zie dat toch als een legitimering zoeken om boos te mogen worden, sparren met anderen over je gevoel, over wat je is aangedaan. Dat doe ik ook. Onlangs nog een pissige mail gestuurd over een sollicitatieprocedure en een half uur later werd ik gebeld met excuses en goede voornemens. Maar de echte woede is toch nog niet uit mijn lijf, als er maar iets mis gaat ontplof ik. Dat werkt het best in de auto als er niemand bij is, vloeken tieren gillen en op het dashboard slaan. Dat helpt een beetje… Later op de dag mooie muziek geluisterd en toen kwam de emotie écht los met een enorme huilbui. Niet redeneren maar voelen en het lijf haar werk laten doen 😉

  3. Vroeger was ik wel eens boos omdat ik graag tv wilde kijken en niet mocht want men zus wilde ook iets zien. Ik kroop dan maar weg in men kamer om stiekem te wenen als ik niet mocht kijken van men ouders. Tegenwoordig heb ik een harde schijf en neem het op en is er geen niet tv kunnen kijken boos gevoel meer.

    Ik herinner mij nog op school. Tussen andere leerlingen als er meningsverschillen waren. Dan zei de ene leerling jou moeder, en dan waren ze voor je het wist aan het vechten. Ik zei nooit iets dus had nooit meningsverschillen. Ik keek gewoon toe als toeschouwer van achteraan. Wanneer een leerkracht eens aan men oren trok omdat ik voor de zoveelste keer ik weet het niet antwoorden. Dan wist ik dat ze niet kon snappen waarom ik zo dom was. En daarom werd ik niet kwaad, sowieso word ik eigenlijk nooit kwaad, geef hoogstens tegenargumenten. En na verloop van tijd zal hopelijk blijken dat ook mijn manier tot de mogelijkheden kan behoren om iets te kunnen oplossen, net zo als voor mij kan blijken dat de manier van de andere ook zijn voordelen kan hebben.

Geef een reactie